Koreańscy naukowcy potwierdzają w metaanalizie badań klinicznych, że olejki eteryczne są skuteczne u starszych osób w aspekcie poprawy jakości snu, nastroju, redukcji stresu i bólu.

Problemy ze snem są częste w podeszłym wieku, a nieoptymalny sen może przyczyniać się do pogorszenia nastroju, nasilenia lęku i percepcji stresu, większego odczucia zmęczenia, ale także objawów somatycznych, np. przewlekłego bólu; sen ma jednak daleko większe znaczenie niż tylko psychiczne – długotrwałe obniżenie jakości snu przekłada się na funkcjonowanie układu immunologicznego, nerwowego i krążenia (i za ich pośrednictwem może dotknąć najróżniejszych narządów). Zresztą choroby przewlekłe, zwłaszcza ból, depresja, lęk i stres mogą pogarszać jakość snu, co tworzy mechanizm błędnego koła, które trzeba jakoś przerwać.

Wyjściem może być usypianie pacjenta za pomocą „tabletek na sen”, jednak przed rozpoczęciem takiej farmakoterapii warto spróbować metod nieco łagodniejszych (np. zapoznać się z zasadami higieny snu oraz wypróbować bezpieczne środki ziołowe). Inną często wykorzystywaną opcją jest aromaterapia, wsparta całkiem sporą ilością badań klinicznych. 

Z analizy przeprowadzonej przez autorów wynika, że aromaterapia ma umiarkowany efekt kliniczny, przy czym najwyraźniej ujawnia się na Dalekim Wschodzie, u osób starszych, niesamodzielnych bądź przewlekle chorych. Najlepsze efekty dawały masaże aromaterapeutyczne, czyli masaże z użyciem olejków eterycznych rozprowadzonych w bazie. Najczęściej wykorzystywany był olejek lawendowy. 

Skutkiem aromaterapii w tym badaniu była nie tylko poprawa jakości snu, ale także złagodzenie stresu, bólu, lęku i depresji. Co ciekawe, u zdrowych osób efekt był pomijalny (być może wytłumaczeniem jest fakt, że trudno poprawić olejkiem lawendowym nastrój, jeśli wyjściowo jest dobry, nie ma on wszak działania euforyzującego). Z uwagi na dużą niejednorodność danych w analizowanych pracach potrzeba jednak prowadzić kolejne dobrze zaprojektowane badania, które wyjaśnią nie tylko dokładnie działanie aromaterapii, ale i pozwolą porównać działanie różnych olejków eterycznych. Póki co wciąż wiele jest niejasności (choćby dlaczego lepsze wyniki przynoszą badania prowadzone w Azji). 

Na podstawie

Her J, Cho MK. Effect of aromatherapy on sleep quality of adults and elderly people: A systematic literature review and meta-analysis. Complement Ther Med. 2021 Jun 21;60:102739. doi: 10.1016/j.ctim.2021.102739. Epub ahead of print. PMID: 34166869.