Zwolenników wegetarianizmu ucieszy z pewnością przegląd działań biologicznych jednego z podstawowych białek roślinnych, jakiego dokonali naukowcy z uczelni wyższych w Chendu oraz Szanghaju (Chiny). 

Najważniejszy aspekt, na który zwracają uwagę autorzy [1], to że wzbogacanie żywności w białko grochu lub tworzenie suplementów często wymaga jego przetworzenia – hydrolizacji do krótkich peptydów, z których czasami wybiera się nawet poszczególne frakcje. Przypomina to proces hydrolizacji kolagenu, gdzie też dokonuje się wstępnej obróbki białka przed umieszczeniem go produkcie nutraceutycznym. Także wiele badań naukowych koncentruje się na hydrolizatach białka grochu, i podane niżej właściwości białka grochu często będą dotyczyć mieszanin peptydowych.

Białko grochu ma więc następujące właściwości:

  • antyoksydacyjne – które mogą być wzmacniane jeszcze w procesie produkcji; działanie to może zabezpieczać tłuszcze przed oksydacją, co wykazano w modelach eksperymetalnych;
  • przeciwnadciśnieniowe – niektóre peptydy uzyskane z hydrolizowanego białka grochu hamują aktywność reniny lub konwertazy angiotensyny, kluczowych enzymów uczestniczących w rozwoju nadciśnienia tętniczego; ta właściwość jest podobna do działania popularnych leków na nadciśnienie (oczywiście nie z taką samą siłą), jednak skłania naukowców do poszukiwania najskuteczniejszych frakcji o tym działaniu – na razie badania koncentrują się jednak głównie na efektach uzyskiwanych w laboratorium;
  • kształtuje florę jelitową – hydrolizowane białko grochu wpływa na metabolizm i właściwości bakterii jelitowych, zwłaszcza ich zdolność przylegania do nabłonka jelitowego; może też promować wzrost dobroczynnych bakterii z rodzaju Lactobacillus oraz Bifidobacterium.

Wiele aktualnie prowadzonych prac naukowych koncentruje się na różnych metodach modyfikacji chemicznych lub enzymatycznych, które zmieniają wspomniane właściwości. Można np. wzmocnić działanie na florę jelitową przez dołączanie reszt cukrowych do peptydów grochowych, albo połączyć hydrolizację metodami chemicznymi z fizycznymi, co może zaowocować powstaniem peptydów o silniejszym działaniu na enzymy odpowiadające za nadciśnienie. Jak widać, technologia produkcji może w istotny sposób zmieniać działanie biologiczne białka grochu!

Szkoda, że autorzy nie uzupełnili tych informacji o powierzchowny nawet przegląd badań klinicznych z białkiem grochu. W nich obserwowano m.in.:

  • zmniejszenie stężenia glukozy lub insuliny we krwi [2, 4]
  • zmniejszenia stężenia cholesterolu (w połączeniu z błonnikiem) [3]
  • zmniejszenie ciśnienia tętniczego [5]
  • przyspieszanie uczucia sytości [6, 7].

Badań klinicznych jest niewiele, ale sugerują ciekawy potencjał prozdrowotny kryjący się w białku grochu i jego hydrolizatach. Część z tych badań porównywało wpływ białka grochu i białek innego pochodzenia – nierzadko obserwowano, że białko grochu ma najlepsze właściwości w danym aspekcie (np. w hamowaniu apetytu). 

Na podstawie

  1. Compr Rev Food Sci Food Saf. 2020 Jul;19(4):1835-1876. The health benefits, functional properties, modifications, and applications of pea (Pisum sativum L.) protein: Current status, challenges, and perspectives. Jiao Ge et al.
  2. Appl Physiol Nutr Metab. 2014 Dec;39(12):1360-5. Acute effects of pea protein and hull fibre alone and combined on blood glucose, appetite, and food intake in healthy young men – a randomized crossover trial. Rebecca C Mollard et al.
  3. Br J Nutr. 2012 Apr;107(8):1176-83. Hypocholesterolaemic effects of lupin protein and pea protein/fibre combinations in moderately hypercholesterolaemic individuals. Cesare R Sirtori et al.
  4. Eur J Nutr. 2018 Dec;57(8):2795-2803. Influence of rice, pea and oat proteins in attenuating glycemic response of sugar-sweetened beverages. Sze-Yen Tan et al.
  5. J Agric Food Chem. 2011 Sep 28;59(18):9854-60. Blood pressure lowering effect of a pea protein hydrolysate in hypertensive rats and humans. Huan Li et al.
  6. Nutr J. 2011 Dec 23;10:139.  Effect of different protein sources on satiation and short-term satiety when consumed as a starter. Rania Abou-Samra et al.
  7. Int J Obes (Lond). 2008 Mar;32(3):510-8. Different proteins and biopeptides differently affect satiety and anorexigenic/orexigenic hormones in healthy humans. K Diepvens et al.