Wąkrotka azjatycka (gotu kola, mandukparni, Centella asiatica) to zioło tradycyjnie kojarzone z trzema obszarami zdrowotnymi: krążeniem żylnym, układem nerwowym (pamięć, funkcje poznawcze) i skórą (ułatwia gojenie, redukuje rozstępy). Od niedawna podejrzewa się, że ma potencjał w leczeniu miażdżycy – są nawet pierwsze badania kliniczne. 

Naukowcy z Malezji podsumowują, co wiemy o działaniu wąkrotki azjatyckiej na układ krążenia w rozumieniu bardziej kardiologicznym (czyli skupiając się na tętnicach, a nie układzie żylnym nóg). 

Otóż za wpływ na serce i naczynia zdaniem autorów odpowiadają głównie składniki wąkrotki z grupy triterpenów (m.in. kwas azjatykowy, azjatykozyd, madekasozyd). One poprzez działanie molekularne:

  • mogą hamować rozwój przerostu mięśnia sercowego i przedwczesną śmierć komórek serca (badania in vitro)
  • chronią komórki mięśnia sercowego przed toksycznym uszkodzeniem (in vivo)
  • hamują włóknienie serca (in vivo)
  • poprawiają funkcję i hamują remodeling lewej komory serca (in vivo)
  • chronią kardiomiocyty przed uszkodzeniem niedokrwiennym i reperfuzyjnym (in vivo)
  • hamują postęp miażdżycy (to działanie obserwowano w badaniach klinicznych w tętnicach szyjnych i tętnicach wieńcowych)
  • zmniejszają ciśnienie tętnicze (in vivo)
  • zmniejszają ciśnienie w tętnicy płucnej (in vivo)
  • poprawiają gospodarkę lipidową, węglowodanową i wpływają odchudzająco (in vivo)
  • działają przeciwzapalnie (co może odpowiadać za obserwowane w badaniach klinicznych efekty przeciwmiażdżycowe, ponieważ miażdżyca rozwija się na podłożu przewlekłego stanu zapalnego ściany tętnic) – to działanie zresztą potwierdzono na modelach zwierzęcych, obserwując rozliczne zmiany funkcjonowania komórek śródbłonka pod wpływem triterpenów wąkrotki azjatyckiej.

Jak widać, potencjał leczniczy wąkrotki azjatyckiej w obszarze sercowo-naczyniowym zdążył już zostać wstępnie zweryfikowany w badaniach klinicznych. Dalsze prace będą na pewno koncentrować się na próbach wykorzystania pojedynczych triterpenów, bo takie działania dają nadzieję na opracowanie nowych leków. Zwolennicy metod naturalnych zaś z pewnością powitają z radością nowe obszary działania tego dalekowschodniego zioła o wielosetletniej tradycji. 

Na podstawie

Planta Med. 2019 Nov;85(16):1203-1215. Cardiovascular Protective Effects of Centella asiatica and Its Triterpenes: A Review. Razali NNM, Ng CT, Fong LY.