Specjaliści żywienia z King’s College London (Wielka Brytania) podsumowali aktualny stan wiedzy na temat skuteczności suplementacji błonnika w przewlekłych zaparciach u dorosłych. 

Autorzy przeanalizowali 16 randomizowanych badań z grupą kontrolną, z łącznym udziałem 1251 osób z przewlekłymi zaparciami. Suplementacja błonnika okazała się skuteczna u ok. dwóch trzecich osób (u prawie o połowę większego odsetka niż placebo), a najskuteczniejsze okazały się psyllium (produt uzyskiwany przede wszystkim z babki płesznik i babki jajowatej) oraz pektyny. Skuteczne były dawki >4 g dziennie, stosowane odpowiednio długo, dłużej niż miesiąc (przy dawkach >10 g dziennie czas suplementacji nie miał tak dużego znaczenia). Błonnik zwiększał częstość wypróżnień i poprawiał konsystencję stolca, choć kosztem zwiększonej produkcji gazów (i wzdęć – notabene gazy po błonniku są zjawiskiem pozytywnym, świadczą o rozkładaniu go przez bakterie jelitowe i pośrednio o wytwarzaniu działających prozdrowotnie krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych). 

Warto pamiętać, że leczenie zaparć powinno się skonsultować z lekarzem, zwłaszcza jeśli trwają dłużej niż 2-3 tygodnie. Objawy, które bezwzwględnie wskazują na konieczność konsultacji lekarskiej (a nie kontynujsamoleczenia) to na przykład gorączka, zmiana kształtu stolca (np. na wyjątkowo cienkie, w kształcie ołówka), krew w stolcu, niedokrwistość, niespodziewane schudnięcie. 

Gdy lekarz potwierdzi, że mamy do czynienia z tzw. zaparciem czynnościowym, uzupełnianie błonnika w diecie jest podstawową interwencją terapeutyczną, a dodatkowo konieczne jest zwiększenie ilości wypijanych płynów (do nawet 3,5 l dziennie), regularna aktywność fizyczna i regularne próby wypróżnień, czasami nawet trening defekacji – najlepiej wypróbowane jeszcze przed zastosowaniem leków przeczyszczających. 

Na podstawie

van der Schoot A, Drysdale C, Whelan K, Dimidi E. The effect of fiber supplementation on chronic constipation in adults: an updated systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Am J Clin Nutr. 2022 Jul 11:nqac184. doi: 10.1093/ajcn/nqac184. Epub ahead of print. PMID: 35816465.