Naukowcy z Iranu porównali skuteczność w profilaktyce migreny dziecięcej dwóch substancji: koenzymu Q10 oraz amitryptyliny. 

Koenzym Q10 jest nutraceutykiem, naturalną substancją obecną (w stosunkowo skromnych ilościach) w produktach spożywczych. Amitryptylina to lek z grupy trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych. Oba są wykorzystywane (oczywiście nie wyłącznie) w profilaktyce migrenowych bólów głowy. Takie badania jak przeprowadzone w Iranie pozwalają porównać efekty stosowania tych leków i lepiej dobierać terapię do sytuacji danego chorego. Dość często bowiem pacjenci poszukują alternatyw do klasycznych leków z powodu ich działań niepożądanych. Nutraceutyki są w takiej sytuacji atrakcyjnym wyborem, zawsze jednak powstaje pytanie, na ile skutecznym. 

W badaniu wzięło udział 72 chorych w wieku 5-15 lat, u których migrenę rozpoznano w oparciu o kryteria International Headache Society (Międzynarodowego Towarzystwa Bólu Głowy). Podawano im albo amitryptylinę (w dawce dziennej 1–2 mg/kg m.c.), albo koenzym Q10 (w dawce dziennej 30 lub 60 mg, zależnie od wagi dziecka). Badacze monitorowali częstość napadów bólu głowy, ich nasilenie, czas trwania, działania uboczne obu leków, a także jakość życia każdego pacjenta. Koenzym Q10 i amitryptylina były jedyny substancjami zalecanymi w celu prewencji napadów migreny, natomiast w razie pojawienia się bólu pozwolono stosować paracetamol l inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (których użycie również monitorowano). 

Analiza statystyczna wskazała, że w grupie otrzymującej amitryptylinę szybciej, bo już po miesiącu, dochodziło do redukcji częstości i skrócenia napadów migreny, jednak po trzech miesiącach nie było statystycznie istotnych różnic w porównaniu z koenzymem Q10. Autorzy interpretują to w ten sposób, że amitryptylina daje efekty szybciej, jednak po 3 miesiącach są one już porównywalne z działaniem koenzymu Q10. Wydaje się, że amitryptylina może działać też silniej w kontekście poprawy jakości życia, ale ten efekt jest niejasny, ponieważ pacjenci otrzymujący koenzym Q10 wyjściowo mieli lepszą jakość życia (prawdopodobnie niedoskonałość procesu randomizacji), a po 3 miesiącach parametr ten nie różnił się istotnie między grupami. 

Koenzym Q10 rzadziej natomiast powodował działania niepożądane. W grupie amitryptyliny odnotowano 4 przypadki zawrotów głowy, w grupie koenzymu Q10 jeden przypadek bólu brzucha. Jest to spójne z ogólnie dużym bezpieczeństwem koenzymu Q10. 

Według autorów u osób nietolerujących amitryptyliny lekarze mogą w ramach profilaktyki migreny rozważyć koenzym Q10. Trzeba się tylko nastawić na bardziej długoterminowe działanie, ale efekty lecznicze mogą być porównywalne. Wnioski te trzeba oczywiście potwierdzić w dłuższych badaniach z większymi grupami. 

Na podstawie

Yaghini O, Hoseini N, Ghazavi MR, Mansouri V, Nasiri J, Moosavian T, Salehi MM. A Comparative Study on the Efficacy of Coenzyme Q10 and Amitriptyline in the Prophylactic Treatment of Migraine Headaches in Children: A Randomized Controlled Trial. Adv Biomed Res. 2022 May 30;11:43. doi: 10.4103/abr.abr_235_20. PMID: 35814300; PMCID: PMC9259447.