Czołowi rosyjscy specjaliści wielu dyscyplin medycznych opublikowali w ważnym zachodnim piśmie reumatologicznym dokument podsumowujący aktualnie zalecane przez nich postępowanie terapeutyczne w chorobie zwyrodnieniowej stawów kolanowych [1]. Bardzo podobne stanowisko zajęli lekarze z Ukrainy, Armenii i Kazachstanu [2].

Na pierwszym miejscu stawiają, podobnie jak Europejskie Towarzystwo ds. Klinicznych i Ekonomicznych Aspektów Osteoporozy, Choroby Zwyrodnieniowej Stawów i Chorób Układu Mięśniowo-Szkieletowego (ESCEO), krystaliczną glukozaminę oraz chondroitynę.

Leki przeciwbólowe w rodzaju paracetamolu lub z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) mogą być stosowane początkowo w razie nasilenia się bólu i jako dodatek do podstawowej terapii chondroityną i glukozaminą, a jeśli objawy się utrzymują, autorzy zalecają je włączać na stałe. Decyzja ta powinna być jednak podejmowana wyjątkowo rozważnie z uwagi na niebezpieczne działania uboczne związane z długotrwałym stosowaniem tych leków.

W razie nieskuteczności tych metod zalecane jest dołączenie duloksetyny (lek przeciwdepresyjny i przeciwlękowy działający na ośrodkowy układ nerwowy i modulujący także przekaźnictwo nerwowe związane z odczuwaniem bólu), a ostatnim etapem jest chirurgiczna wymiana stawu. Rekomendacje z byłych republik radzieckich uwzględniają też dostawowe wstrzyknięcia sterydów lub kwasu hialuronowego.

Autorzy zwracają uwagę, że po obu stronach Atlantyku panują spore rozbieżności co do zasad leczenia choroby zwyrodnieniowej kolan. Faktycznie, Amerykanie niedawno usunęli z zaleceń chondroitynę i glukozaminę, co okazało się posunięciem budzącym kontrowersje, z zarzutem o bycie opartym na słabych merytorycznie przesłankach [3]. Biorąc pod uwagę niedawne badania, w których regularne przyjmowanie glukozaminy wydłużało życie, taki ruch dziwi podwójnie. Zachód i wschód Europy stoją za skrajnie odmiennym podejściem: chondroityna i glukozamina są w nim absolutną podstawą leczenia i powinny być kontynuowane jak najdłużej, aż do ewentualnej operacji.

Na podstawie

  1. J Clin Rheumatol. 2020 Jul 24. doi: 10.1097/RHU.0000000000001507. Online ahead of print.
    Pharmacological Management of Osteoarthritis With a Focus on Symptomatic Slow-Acting Drugs: Recommendations From Leading Russian Experts. Lila A M Alexander et al.
  2. Clin Med Insights Arthritis Musculoskelet Disord. 2020 Aug 4;13:1179544120946743. Expert Opinion on the Extensive Use of Prescription Crystalline Glucosamine Sulfate in the Multimodal Treatment of Osteoarthritis in Ukraine, Kazakhstan, Uzbekistan, and Armenia. Andriy M Gnylorybov et al.
  3. Arthritis Care Res (Hoboken). 2020 Aug 8. Do not disregard the use of chondroitin sulfate for knee OA: comment on the article by Kolasinski et al. Javier Velasco-Alvarez