Kojarzą się głównie z drogami moczowymi i zapobieganiem ich zakażeniu bakteryjnemu, tymczasem znacznie mniej rozpowszechniona jest wiedza o ich ważnym działaniu antyoksydacyjnym i… metabolicznym. Grupa naukowców z Iranu pokazała, jak suplementacja żurawin pomaga w leczeniu stłuszczenia wątroby. 

O chorobie tej często piszemy, bo i występuje dość często: zagrożone są zwłaszcza osoby otyłe i z nadwagą, w niektórych badaniach cechy stłuszczenia wątroby ma nawet 70 proc. tz nich (doskonałym pomysłem terapeutycznym jest więc schudnięcie!). Ze stłuszczeniem wątroby wiąże się możliwość rozwoju cukrzycy typu 2, zespołu metabolicznego, marskości wątroby i nawet raka wątrobowokomórkowego. 

Nie ustalono dokładnie, skąd się stłuszczenie wątroby bierze. Wydaje się, że może być skutkiem utrudnienia spalania tłuszczów w hepatocytach (stąd ich odkładanie), wiadomo jednak, że prowadzi do reakcji układu odpornościowego skierowanej przeciw komórkom wątroby (stąd zapalenie i następowe włóknienie tego narządu). W leczeniu duże nadzieje wiąże się m.in. z antyoksydantami, kwasami omega-3 czy błonnikiem, choć podkreślmy jeszcze raz, że mają one głównie rolę wspomagającą chudnięcie i nie zastąpią totalnej zmiany diety i stylu życia. W pierwszej kolejności warto silnie ograniczyć cukry proste i pokaźnie wzbogacić posiłki w warzywa. I zacząć się ruszać!

Z uwagi na stosunkowo dużą zawartość polifenoli oraz niewielką – cukrów prostych, żurawiny wydają się dobrą opcją wspomagania leczenia stłuszczenia wątroby. Wykazano, że poprawiają insulinooporność, hamują uszkodzenia błon komórkowych, redukują też stan zapalny w wątrobie. Irańscy naukowcy sprawdzili to, podając 50 chorym ekstrakt z żurawin (144 mg dwa razy dziennie, po lunchu i po obiedzie – porcja ekstraktu zawierała >36 mg proantocyjanidyn i odpowiadała 13 g suszonych owoców) albo placebo. Równolegle wszystkim zalecono stosowanie diety odchudząjacej (ci, którzy nie przestrzegali zaleceń, zostali wykluczeni z analizy statystycznej). Suplementacja trwała 12 tygodni. 

Dieta przyniosła wyraźne efekty: w obu grupach odnotowano redukcję aktywności aminotransferazy alaninowej (ALT, enzym uwalniany w wyniku rozpadu komórki wątroby – jego redukcja świadczy u wyhamowywaniu śmierci hepatocytów) oraz poprawę stężenia insuliny we krwi. W grupie otrzymującej żurawiny oba te zjawiska były jednak wyraźniejsze, wydatniejszy był też spadek oporności tkanek na insulinę. Podobny okazał się natomiast wpływ obu interwencji na ilość tłuszczu w wątrobie. 

Co z tego badania wynika? Po pierwsze, że odchudzanie jest znakomitą strategią terapeutyczną. Po drugie, że żurawiny mogą pomóc ograniczyć stan zapalny w wątrobie i działają korzystnie metabolicznie – i wydaje się to być dodatkowym działaniem do wpływu „odtłuszczającego” zdrowej diety. 

Uwaga tylko na rodzaj żurawin – tu stosowano wycig bogaty w polifenole. Nie ma on wiele wspólnego z żurawinami w mieszankami w popularnych paczkach z marketów, mocno cukrzonych czy łączonych z orzechami smażonymi w oleju. 

Na podstawie

Int J Food Sci Nutr. 2020 Apr 1;1-10.  Combined Cranberry Supplementation and Weight Loss Diet in Non-Alcoholic Fatty Liver Disease: A Double-Blind Placebo-Controlled Randomized Clinical Trial. Razie Hormoznejad et al.