Kurkumina w endometriozie

Dodanie kurkuminy do dienogestu w leczeniu endometriozy złagodziło ból oraz poprawiło jakość życia i funkcje seksualne. Takie wyniki przyniosło badanie kliniczne przeprowadzone w Iranie. Sugeruje to, że u kobiet z endometriozą kurkumina może być rozważana jako metoda uzupełniająca standardowe leczenie.  

Endometrioza to stan, w którym tkanka podobna do błony śluzowej macicy (endometrium) pojawia się poza jamą macicy – najczęściej w jajnikach, jajowodach, otrzewnej lub w pęcherzu moczowym. Te fragmenty reagują na zmiany hormonalne zachodzące w cyklu miesiączkowym: rozrastają się, następnie złuszczają i krwawią, ale – inaczej niż w macicy – krew w tym przypadku nie ma gdzie odpłynąć. To prowadzi do stanów zapalnych i, zrostów. Objawy obejmują m.in. bolesne miesiączki, ból podczas stosunku, przewlekłe bóle miednicy oraz trudności z zajściem w ciążę.

Leczenie endometriozy zależy od sytuacji klinicznej: obejmuje leki hormonalne, przeciwbólowe, dietę, psychoterapię, a w razie potrzeby nawet wycięcie chirurgiczne ognisk chorobowych. 

Dienogest to syntetyczny hormon o działaniu podobnym do naturalnego progesteronu. Hamuje wzrost i aktywność zlokalizowanych poza macicą fragmentów błony śluzowej macicy, łagodząc objawy choroby. Jego zaletą jest to, że nie wywołuje jatrogennej menopauzy, a więc rzadziej niż leki działające ośrodkowo wywołuje takie działania uboczne, jak uderzenia gorąca czy osteopenia. Może powodować nieregularne krwawienia, ale wiele pacjentek uzyskuje z czasem całkowite zahamowanie miesiączkowania, co sprzyja redukcji bólu. Jest też stosowany po operacjach wycięcia ognisk endometriozy, aby zmniejszyć ryzyko nawrotów. 

W ramach omawianego badania porównywano skuteczność połączenia kurkuminy z dienogestem w stosunku do samego dienogestu (w połączeniu z placebo).  

Uczestniczkami było 86 kobiet między 18 a 45 r.ż. z endometriozą w obrębie miednicy mniejszej, stopnia 2–3 (czyli chorobą łagodną do umiarkowanej), i umiarkowanym do silnego bólem (tj. min 4 w wizualnej skali analogowej). Kobiety losowo przydzielono w stosunku 1:1 do grupy leczonej dienogestem (2 mg dziennie) z nanokurkuminą (80 mg dziennie) lub dienogestem i placebo. Interwencja trwała 8 tygodni. 

Po 8 tygodniach w grupie przyjmującej dienogest w połączeniu z kurkuminą stwierdzono istotnie większą redukcję bólu w porównaniu z grupą placebo, w tym zwłaszcza w zakresie:  

• bolesnych miesiączek;
• dyspareunii (ból podczas stosunku);
• przewlekłego bólu miednicy;  
• bolesnych wypróżnień.  

Zaobserwowano również lepszą jakość życia i poprawę wskaźnika funkcji seksualnych kobiet, z wyjątkiem domeny orgazmu. 

Jak zaznaczają autorzy, jest to pierwsze badanie oceniające skuteczność dołączenia kurkuminy do dienogestu w terapii endometriozy.

Na podstawie

Sargazi-Taghazi M, Ghaznavi H, Sheervalilou R, Razavi M, Sepidarkish M. Add-on effect of curcumin to dienogest in patients with endometriosis: a randomized, double-blind, controlled trial. Phytomedicine. 2025 Jun;141:156715. doi: 10.1016/j.phymed.2025.156715. Epub 2025 Apr 1. PMID: 40220411.