Neuroprotekcyjny superowoc

Brazylijscy naukowcy podsumowali wiedzę o działaniu na układ nerwowy skarbu Ameryki Południowej, czyli „superowoców” jagód açaí.

Termin „superowoce” to wykorzystywane w marketingu dietetyczno-nutraceutycznym pojęcie obejmujące owoce szczególnie bogate w aktywne biologicznie substancje (np. polifenole, witaminy i minerały) o działaniu prozdrowotnym. Obok jagód açaí w grupie tej wymienia się jagody borówki, mangostan, jagody goji, granat, żurawiny, cytrusy, maliny i in.

Jednym z pól potencjalnego wykorzystania tych nutraceutyków jest neuroprotekcja, czyli szeroko rozumiane działania mające chronić komórki nerwowe przed przedwczesną śmiercią czy zaburzeniami czynności i w ten sposób wspierać funkcje mózgu oraz odsuwać w czasie ewentualny rozwój chorób (np. otępienia) albo spowalniać proces jego starzenia. Jagody açaí mogą w tym kontekście klinicznym działać w różnych mechanizmach, m.in. wygaszać reakcje zapalne w układzie nerwowym (typowe dla takich chorób jak stwardnienie rozsiane, ale występujące także, choć w mniejszym nasileniu, w takich stanach jak depresja czy padaczka). Mogą też przeciwdziałać stresowi oksydacyjnemu, poprawiać mikrokrążenie czy zapobiegać szkodliwemu działaniu neurotoksyn.

Z pracy Brazylijczyków wynika, że jak na razie nie przeprowadzono odpowiednich badań nad neuroprotekcją u ludzi. Wyniki pozostałych badań klinicznych oraz prac eksperymentalnych uzasadniają jednak ich przeprowadzenie. Obserwowano bowiem, że jagody açaí:

• zmniejszają nasilenie przewlekłego stanu zapalnego towarzyszącego nadwadze i otyłości;
• poprawiają profil lipidowy;
• wspierają ochronę przed stresem oksydacyjnym;
• chronią neurony przed śmiercią w wyniku działania metylortęci czy nadmiaru kwasu glutaminowego.

Najwięcej badań dotyczy miąższu owoców, znacznie mniej pestek jagód açaí. Być może w przyszłości prace badawcze zostaną rozszerzone na inne części tej rośliny, wykorzystywanej w medycynie ludowej Indian Amazonii do leczenia chorób pasożytniczych czy żylaków.

Do wyjaśnienia są nie tylko liczne aspekty działania substancji zawartych w jagodach açaí, ale także ich farmakokinetyka, interakcje itp., aby móc w pełni wykorzystać potencjał tego nutraceutyku w prewencji i leczeniu chorób układu nerwowego.

Na podstawie
Da Silva IO, Crespo-Lopez ME, Augusto-Oliveira M, Arrifano GP, Ramos-Nunes NR, Gomes EB, da Silva FRP, de Sousa AA, Leal ALAB, Damasceno HC, de Oliveira ACA, Souza-Monteiro JR. What We Know about Euterpe Genus and Neuroprotection: A Scoping Review. Nutrients. 2023 Jul 19;15(14):3189. doi: 10.3390/nu15143189. PMID: 37513607; PMCID: PMC10384735.