Japońscy geriatrzy i naukowcy specjalizujący się w badaniu procesów starzenia przeprowadzili badania sugerujące, że odpowiednie zaopatrzenie w długołańcuchowe kwasy omega-3 może pomóc zachować funkcje umysłowe u starszych osób. 

W badaniu analizowano dane uzyskane od 810 osób po 60 r.ż. obserwowanych przez 2 lata. Nie mieli rozpoznanej demencji. Oceniano poziomy kwasu dokozaheksaenowego (DHA), eikozapentaenowego (EPA) oraz arachidonowego (przedstawiciel rodziny kwasów omega-6) i korelowano je ze zmianami objętości mózgu zachodzącymi z wiekiem. 

Tzw. atrofia mózgu, czyli zaniki kory mózgowej oznacza utratę komórek nerwowych i połączeń między neuronami. Zwykle wiąże się to z upośledzeniem funkcji dotkniętych atrofią obszarów. Zjawisko to jest typowe dla procesu starzenia, jednak w przypadku demencji jest szczególnie nasilone. 

Analiza wskazała, że:

  • spożycie kwasu arachidonowego korelowało z mniejszą redukcją objętości płatów czołowych i zmniejszonym ryzykiem upośledzenia funkcji poznawczych;
  • spożycie DHA i EPA korelowało z zachowaniem objętości płatów skroniowych. 

Szczególną uwagę poświęcono na analizę podgrupy z niewielkim wyjściowym spożyciem kwasów omega-3. To o tyle ważne, że Japończycy należą do osób spożywających raczej duże ich ilości. W grupie o najmniejszym spożyciu związki z atrofią mózgu były wyraźniejsze. Sugeruje to, że spożycie kwasów omega-3 może mieć duże znaczenie dla funkcji układu nerwowego w krajach o niskiej ich zawartości w diecie (czyli typowych krajów Zachodu). 

Wciąż nie znamy mechanizmów, które tłumaczyłyby związki między dostarczaniem kwasów z rodzin omega-3 i omega-6 a funkcjami poznawczymi i zanikami mózgu. Może to wiązać się ze zmianami płynności błon komórkowych neuronów albo syntezą czynników odpowiadających za wzrost i różnicowanie komórek nerwowych. Nie wydaje się jednak, by te procesy w wystarczający sposób tłumaczyły obserwowane korelacje (uwidocznione nie tylko zresztą w tym jednym badaniu). 

Na podstawie

Tokuda H, Horikawa C, Nishita Y, Nakamura A, Kato T, Kaneda Y, Obata H, Rogi T, Nakai M, Shimokata H, Otsuka R. The association between long-chain polyunsaturated fatty acid intake and changes in brain volumes among older community-dwelling Japanese people. Neurobiol Aging. 2022 Sep;117:179-188. doi: 10.1016/j.neurobiolaging.2022.05.008. Epub 2022 Jun 3. PMID: 35764036.