Chore na mukowiscydozę dzieci istotnie rzadziej doświadczały zaostrzeń infekcyjnych, jeśli ich flora jelitowa wykazywała przewagę bifidobakterii – takie wnioski przyniosła analiza amerykańskiego badania poświęconego suplementacji probiotyków.

Uczestnikami byli chorzy na mukowiscydozę z różnych ośrodków klinicznych. Otrzymywali przez rok probiotyk zawierający szczep Lactobacillus rhamnosus GG albo placebo. Analizy składu mikroflory jelitowej dokonywano za pomocą sekwencjonowania podjednostki 16S rybosomu.

Wykazano, że u dzieci otrzymujących probiotyk częściej pojawiała się przewaga bifidobakterii w składzie mikrobiomu. I z kolei u tych dzieci (w porównaniu z tymi, które miały przewagę rodzaju Bacteroides) o 45 proc. rzadziej dochodziło do zaostrzeń płucnych (lepsza była też czynność płuc) oraz mniejszy był stopień nasilenia reakcji zapalnej w przewodzie pokarmowym (mierzony stężeniem kalprotektyny). Dwukrotnie rzadziej dzieci te wymagały podawania leków przeciwbakteryjnych, co wskazuje na skuteczność suplementacji probiotyków w prewencji infekcji bakteryjnych.

Mukowiscydoza jest wrodzoną chorobą, której przyczyną jest nieprawidłowa, uwarunkowana genetycznie czynność kanału chlorkowego. To białko odpowiadające m.in. za uwadnianie śluzu. W mukowiscydozie śluz jest gęsty, trudno się przemieszcza. Sprawia to, że łatwo w nim rozwijają się bakterie. Konsekwencją są m.in. liczne zakażenia dróg oddechowych oraz zapalenia trzustki (śluz „zatyka” drogi wyprowadzające sok trzustkowy). To ostatnie zjawisko może prowadzić do zniszczenia trzustki i rozwoju cukrzycy. Powikłania mukowiscydozy nierzadko prowadzą do przedwczesnej śmierci.

Mikrobiom jelitowy ma związki z odpornością na poziomie systemowym. Przekłada się to na skłonność do rozwoju reakcji zapalnych, również w odległych narządach, jak płuca, a nawet na skuteczność leków. Omawiane badanie rodzi nadzieje, że wpływając na skład flory jelitowej, będzie można długofalowo poprawiać stan kliniczny chorych na mukowiscydozę.

Uzyskane obserwacje wymagają potwierdzenia w kolejnych pracach z większymi grupami uczestników. Suplementacja probiotyków będzie tu zapewne tylko jednym ze sposobów korekty dysbiozy: zauważmy, że korzyści odnotowywano u dzieci, u których uzyskano przewagę dobroczynnych bifidobakterii. Większe szanse na to mieli uczestnicy otrzymujący testowany probiotyk. W nowych badaniach warto będzie poszukiwać innych czynników, w tym dietetycznych, które mogą przyczyniać się do zmiany składu mikrobiomu jelitowego i wpływać na przebieg choroby.

Na podstawie

Ray KJ, Santee C, McCauley K, Panzer AR, Lynch SV. Gut Bifidobacteria enrichment following oral Lactobacillus-supplementation is associated with clinical improvements in children with cystic fibrosis. BMC Pulm Med. 2022 Jul 28;22(1):287. doi: 10.1186/s12890-022-02078-9. PMID: 35902830; PMCID: PMC9330662.