Neonatolodzy z Kliniki Pediatrii Szpitala Morskiego Uniwersytetu im. Pompeu Fabry w Barcelonie (Hiszpania) zalecają, by w czasie zabiegu podcięcia wędzidełka języka u niemowląt stosować aromaterapię olejkiem lawendowym. Wykazali bowiem, że interwencja taka zmniejsza ból u małych pacjentów. 

Wędzidełko języka łączy język z dnem jamy ustnej, jest to łącznotkankowa błona „kotwicząca” język i ograniczająca jego ruchomość. Jeśli jest zbyt krótka, nie pozwala na odpowiedni zakres ruchów języka, co utrudnia rozwój mowy, przyczynia się do problemów z karmieniem i przyrostem wagi, a w dalszej perspektywie do wad zgryzu, próchnicy, problemów z oddychaniem (np. w czasie snu) i konsekwencji zdrowotnych w odległych narządach. Leczenie polega na przecięciu wędzidełka, co wymaga znieczulenia (czasem nawet nie wystarczy miejscowe i pacjenta trzeba uśpić). 

Pojawiają się doniesienia, że inhalacje olejkiem lawendowym zmniejszają objawy bólowe u małych dzieci w związku z drobnymi zabiegami (np. szczepieniami). Hiszpańscy neonatolodzy postanowili zatem sprawdzić, czy uda się wykazać skuteczność tej prostej interwencji przy nieco bardziej inwazyjnym zabiegu, jakim jest frenotomia, czyli właśnie podcięcie wędzidełka języka. 

W badaniu uczestniczyło 142 dzieci, u których w okresie okołozabiegowym monitorowano częstość rytmu serca, saturację, czas płaczu i wyniki w skali oceniającej ból u niemowląt (NIPS, Neonatal Infant Pain Scale). Dzieci przydzielano w sposób losowy do grupy eksperymentalnej lub do grupy kontrolnej – w obu dokonywano interwencji placebo (spowijanie, podanie cukru do ssania), ale w grupie eksperymentalnej dodano dwuminutowe inhalacje z olejku lawendowego nakroplonego na gazę podsuniętą pod nos – bezpośrednio przed zabiegiem i w czasie zabiegu. 

W grupie poddanej aromaterapii odnotowano istotnie (o ok. jedną trzecią) niższe wyniki w skali NIPS (co świadczy o redukcji bólu) i skrócenie (prawie dwukrotne) czasu płaczu. Objawów niepożądanych aromaterapii nie obserwowano. 

Badanie to jest przykładem zmiany myślenia o bólu, która zaszła w ostatnich kilkudziesięciu latach. Niegdyś uważano, że niemowlęta bólu nie czują z uwagi na nie w pełni wykształcony układ nerwowy. Dziś już wiadomo, że doświadczenie bólu nawet w tak wczesnym okresie życia może rzutować na procesy fizjologiczne w przyszłości. Notabene świadomość konieczności i możliwości uwalniania pacjenta od bólu wciąż wymaga poszerzania nawet w medycynie dorosłych.

Warto podkreślić, że wielkim osiągnięciem medycyny jest drabina analgetyczna i naprawdę liczne możliwości zwalczania bólu, od leków słabych aż po silne i nawet metody zabiegowe czy z zakresu fizykoterapii. Bólu można i należy pozbawiać także pacjentów, którzy nie będą mogli wyrazić wdzięczności (ani mieć pretensji) i w tej grupie znajdują się m.in. niemowlęta. Jeśli uda się to osiągnąć za pomocą bezpiecznej, naturalnej aromaterapii, tym lepiej.

Na podstawie

Maya-Enero S, Fàbregas-Mitjans M, Llufriu-Marquès RM, Candel-Pau J, Garcia-Garcia J, López-Vílchez MÁ. Analgesic effect of inhaled lavender essential oil for frenotomy in healthy neonates: a randomized clinical trial. World J Pediatr. 2022 Jun;18(6):398-403. doi: 10.1007/s12519-022-00531-7. Epub 2022 Apr 4. PMID: 35377106; PMCID: PMC8978507.