Kardiolodzy z University of Kansas Medical Center zauważyli w dużym badaniu obserwacyjnym wyraźny związek między stanem zaopatrzenia w witaminę D a występowaniem migotania przedsionków. 

Analizie poddali dane uzyskane od blisko 40 tys. osób, które na początku obserwacji nie miały rozpoznanego migotania przedsionków, miały natomiast niedobór witaminy D (<20 ng/ml). Podzielono ich na grupy: jedni otrzymywali witaminę D przez co najmniej 6 miesięcy, uzyskując stężenie 25-OH-D3 (oznaczany we krwi metabolit witaminy D) do 29 ng/ml, drudzy dzięki suplementacji uzyskali stężenia jeszcze większe, a trzecia grupa nie suplementowała witaminy D. 

Najniższe ryzyko wystąpienia migotania przedsionków charakteryzowało grupę z najwyższym stężeniem witaminy D we krwi, nieco większe było w grupie, która dzięki suplementacji podniosła stężenie 25-OH-D3 do poziomu 21-29 ng/ml. W stosunku do grupy niesuplementowanej redukcja ryzyka wyniosła odpowiednio 16 i 11 proc. Gdy grupy te analizowano bardziej szczegółowo, okazało się, że największe korzyści z suplementacji odnosili (pod warunkiem uzyskania, dzięki suplementacji, stężenia co najmniej 30 ng/ml):

  • mężczyźni po 65 r.ż. z nadciśnieniem tętniczym – u nich ryzyko migotania przedsionków było mniejsze o ok. 20 proc. 
  • mężczyźni po 65 r.ż. z cukrzycą (redukcja ryzyka rzędu 30 proc.).

Jest kilka możliwych mechanizmów, w których witamina D mogłaby zapobiegać migotaniu przedsionków. Jednym z nich jest wpływ przeciwzapalny (stan zapalny pełni rolę w rozwoju tgo powikłania), innym – działanie na poziomie układu renina-angiotensyna-aldosteron (zahamowanie aktywności tej osi zmniejsza ryzyko wystąpienia migotania przedsionków u zwierząt laboratoryjnych, podobnie też działają, co potwierdzono u ludzi, leki z grupy inhibitorów ACE). Możliwy jest wreszcie wpływ przeciwzwłóknieniowy (to z kolei przyczynia się do zahamowania niekorzystnych zmian w obrębie układu bodźcoprzewodzącego w sercu – notabene podobnie wydają się działać koenzym Q10 i selen). 

Wyniki wcześniejszych badań usiłujących ustalić związek między witaminą D a chorobami układu krążenia, w tym migotaniem przedsionków, są niespójne, omawiana praca jest jednak wśród największych z przeprowadzonych dotąd badań o charakterze obserwacyjnym. Wyniki warto jeszcze potwierdzić w badaniach natury interwencyjnej, czyli zaprojektowanych nie z myślą o obserwacji i zbieraniu licznych danych zdrowotnych, a w celu oceny skutków suplementacji. 

Migotanie przedsionków jest skutkiem uszkodzenia serca i polega na nieskoordynowanej czynności elektrycznej przedsionków serca. Skutkiem jest pogorszenie ich funkcji tłoczącej, a więc i funkcji serca, nieregularne tętno, zwiększone ryzyko tworzenia zakrzepów w przedsionkach, a więc i ryzyko udaru. Jest to najczęstsza arytmia, istotnie zwiększająca ryzyko powikłań, w tym zgonu. Wymaga specjalistycznego leczenia, zależnie od postaci, przyczyny i czasu trwania, w tym profilaktyki przeciwzakrzepowej.

Na podstawie

Acharya P, Safarova MS, Dalia T, Bharati R, Ranka S, Vindhyal M, Jiwani S, Barua RS. Effects of Vitamin D Supplementation and 25-Hydroxyvitamin D Levels on the Risk of Atrial Fibrillation. Am J Cardiol. 2022 Jun 15;173:56-63. doi: 10.1016/j.amjcard.2022.02.040. Epub 2022 Mar 31. PMID: 35369930.