Witania ospała (ashwagandha) wspomaga klasyczne leczenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc – stwierdzilli naukowcy z Jawaharlal Nehru Medical College w Indiach. Co więcej, ich badania sugerują, że może też się okazać przydatna w zapobieganiu COVID-19 u takich chorych (i nie tylko u nich).

Podstawowym celem badania było sprawdzenie, czy działanie adaptogenne witanii ospałej można wykorzystać u chorych na POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc). Jest to uszkodzenie płuc wywołane najczęściej wieloletnim paleniem papierosów; stan, w którym tocząca się wokół drobnych oskrzeli reakcja zapalna (np. indukowana dymem tytoniowym) doprowadziła do zniszczenia „rusztowania” wokół oskrzelików, przez co łatwo zapadają się one podczas wydechu. To zaś prowadzi do zalegania powietrza w płucach, rozdęcia płuc i wyłączenia znacznej ich części z wymiany gazowej. Skutkiem jest pojawienie się stałego uczucia duszności i konieczność stosowania większej niż zwykle siły mięśniowej podczas oddychania. Innymi słowy, oddychanie zaczyna męczyć – początkowo tylko podczas wysiłku, po pewnym czasie również w spoczynku. W zaawansowanych stadiach może być konieczne stałe podłączenie do koncentratora tlenu. W terapii stosuje się leki przeciwzapalne, leki rozszerzające oskrzela, profilaktykę infekcji (każdy epizod zajęcia płuc może prowadzić do dalszych zniszczeń miąższu i postępu duszności), a celem jest głównie poprawa objawów, zapobieganie zaostrzeniom i zwolnienie progresji choroby (wyleczenie nie jest możliwe). Podstawą działań jest zaprzestanie palenia tytoniu, aby nie dostarczać więcej substancji indukujących destrukcyjną reakcję zapalną. 

Autorzy omawianej pracy przeprowadzili badanie z randomizacją i kontrolą placebo, w którym udział wzięło 150 chorych na POChP podzielonych na trzy grupy:

  • kontrolną, w której stosowano klasyczne leki na POChP (sterydy plus leki rozszerzające oskrzela);
  • grupę ashwagandhy, w której do leków (jak w grupie kontrolnej) dodano wyciąg z witanii ospałej w dawce 500 mg dziennie w dwóch dawkach podzielonych; 
  • grupę placebo, w której zamiast wyciągu z witanii ospałej podawano kapsułki ze skrobią. 

Godna uwagi jest adnotacja, że według indyjskiego Ministerstwa Zdrowia dawka witanii ospałej zalecana w terapiach opartych na ajurwedzie wynosi 3-6 g dziennie, natomiast autorzy oparli się na wynikach badań klinicznych, w których wykazano skuteczność i bezpieczeństwo dawek rzędu 600 mg dziennie. 

Obserwacja trwała 12 tygodni. Po tym czasie stwierdzono, że w grupie otrzymującej ashwagandhę jako dodatek do tradycyjnego leczenia doszło do:

  • poprawy czynności płuc;
  • poprawy jakości życia;
  • poprawy tolerancji wysiłku;
  • redukcji parametrów zapalnych i markerów stresu oksydacyjnego. 

Wskazuje to na potencjalną przydatność witanii ospałej w uzupełnianiu terapii POChP i musi być jeszcze potwierdzono w kolejnych badaniach. 

Autorzy przeprowadzili także badania in vitro, w których wykazano, że ashwagandha blokuje receptor ACE-2, który służy koronawirusowi SARS-CoV2 do wnikania do wnętrza komórek. U pacjentów z POChP w nabłonku dróg oddechowych ilość tego receptora jest zwiększona, więc substancje blokujące interakcję między nim a białkami otoczki wirusa mogą w teorii zabezpieczać przed zakażeniem; w praktyce skuteczność takiego postępowania trzeba zweryfikować w badaniach klinicznych. 

Na podstawie

Singh P, Salman KA, Shameem M, Warsi MS. Withania somnifera (L.) Dunal as Add-On Therapy for COPD Patients: A Randomized, Placebo-Controlled, Double-Blind Study. Front Pharmacol. 2022 Jun 16;13:901710. doi: 10.3389/fphar.2022.901710. PMID: 35784687; PMCID: PMC9243480.