Irańscy naukowcy przedstawili wyniki suplementacji witaminy C u najciężej chorych na COVID-19. Rezultaty są spójne z hipotezą o korzystnym działaniu witaminy C w tym zakażeniu (podobnie jak w innych wirusowych zakażeniach dróg oddechowych). 

Przeprowadzone w Iranie badanie kliniczne objęło 120 osób wymagających pobytu na oddziale intensywnej terapii. Witaminę C w dawce 500 mg dziennie podawano 31 pacjentom (jako element żywienia dojelitowego), 69 pozostałych stanowiło grupę kontrolną. Stan obu grup porównano po 2 tygodniach. 

Analiza statystyczna wskazała, że w grupie otrzymującej witaminę C :

  • istotnie niższe było stężenie potasu we krwi (3,93 wobec 4,21 mEq/l);
  • dwukrotnie dłuższy był średni czas przeżycia (8 dni wobec 4), stwierdzono też dodatnią korelację między długością suplementacji witaminy C a czasem przeżycia.

Stosowanie witaminy C w zakażeniach dróg oddechowych jest w pewnych kręgach kontrowersyjne. Mimo to, dane z badań naukowych wskazują, że jej stężenie we krwi zmniejsza się w ostrych zakażeniach wirusowych, a duże dawki hamują replikację niektórych wirusów (np. grypy), m.in. w wyniku stymulacji wytwarzania interferonu. Niejasna jest ponadto rola witaminy C w sepsie (czyli także u krytycznie chorych) – niektóre badania sugerują dość poważne zmniejszanie śmiertelności. Omawiane badanie pokazuje, że w najcięższych postaciach COVID-19 podawanie witaminy C okazało się pomocne: nie tylko pod względem wpływu na przeżycie, ale i, jak się wydaje, zapobieganie zaburzeniom elektrolitowym (w trakcie trwania badania stężenie potasu w grupie kontrolnej wzrosło, co może świadczyć o presji na mechanizmy utrzymujące stałe stężenie potasu we krwi – natomiast nie zmieniło się istotnie w grupie leczonej witaminą C; mimo to w obu grupach stężenie to było w granicach normy, więc znaczenie kliniczne tej obserwacji nie jest jasne). Za wydłużeniem przeżycia związanym z suplementacją witaminy C może z kolei stać zapobieganie burzy cytokinowej lub ochrona pneumocytów (komórek odpowiadających za wymianę gazową), lub wreszcie jej działanie przeciwwirusowe i immunoregulacyjne. 

Z uwagi na stosunkowo niewielką grupę wyniki te wymagają potwierdzenia w kolejnych pracach. Nie prowadzono ponadto oceny stężenia witaminy C w momencie rozpoczęcia badania, nie wiadomo więc, jaki był stan odżywienia uczestników i czy będzie on wpływał na uzyskiwane rezultaty. Nie wiadomo też, czy większe dawki witaminy C wiązałyby się z innymi rezultatami, ani też jakie byłyby one po dłuższym okresie suplementacji. Dawkę 500 mg ustalono, opierając się na zjawisku dynamicznego ograniczania biodostępności witaminy C wraz ze wzrostem jej dawki.

Wszystkie niewiadome warto wyjaśnić, bo witamina C może okazać się tanim i skutecznym sposobem do wykorzystania w terapii krytycznie chorych z zakażeniami układu oddechowego. W tym kontekście klinicznym witaminę C wciąż otaczają kontrowersje. 

Na podstawie

Majidi N, Rabbani F, Gholami S, Gholamalizadeh M, BourBour F, Rastgoo S, Hajipour A, Shadnoosh M, Akbari ME, Bahar B, Ashoori N, Alizadeh A, Samipoor F, Moslem A, Doaei S, Suzuki K. The Effect of Vitamin C on Pathological Parameters and Survival Duration of Critically Ill Coronavirus Disease 2019 Patients: A Randomized Clinical Trial. Front Immunol. 2021 Dec 15;12:717816. doi: 10.3389/fimmu.2021.717816. PMID: 34975830; PMCID: PMC8714637.