Probiotyki powinny stać się częścią terapii atopowego zapalenia skóry – uważają naukowcy z Brazylii. Takie wnioski przyniosło przeprowadzone przez nich badanie kliniczne. Terapia taka musi trwać jednak odpowiednio długo, a hipotezę trzeba potwierdzić w kolejnych pracach.

W badaniu uczestniczyło 60 dzieci, w bardzo różnym wieku (od 6 miesięcy do 19 lat) i z bardzo różnym nasileniem zmian skórnych (od łagodnych do ciężkich postaci). W sposób losowy przydzielono je do grupy otrzymującej przez pół roku złożony preparat zawierający mieszankę szczepów probiotycznych (Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus paracasei i Bifidobacterium lactis – każdy w dawce 1 mld CFU) albo do grupy placebo. Pół roku wytrwało jedynie 40 chorych (24 w grupie probiotyków, 16 w grupie placebo). Oczywiście wszyscy otrzymywali poza tym standardowe leczenie. 

Analiza wskazała, że skuteczność terapii była większa w grupie otrzymującej probiotyki. Odnotowano u nich większą poprawę wyników w SCORAD (skala mierząca rozległość i nasilenie zmian skórnych oraz ich wpływ na funkcjonowanie). Co istotne, różnice stawały się zauważalne dopiero po 3 miesiącach od rozpoczęcia podawania probiotyków, i i utrzymywały się jeszcze przez 3 miesiące od zakończenia badania: w 6. i 9. miesiącu rzadziej konieczne było stosowanie miejscowych leków immunosupresyjnych (to obiektywny wskaźnik skuteczności interwencji). O dziwo, nie stwierdzono, by probiotyki wpływały na markery aktywności układu immunologicznego (m.in. stężenie cytokin czy miano przeciwciał). 

Z uwagi na ograniczenia badania (niewielka grupa, duży odsetek dzieci, które go nie ukończyły) konieczne są dalsze prace nad wykorzystywaniem probiotyków w atopowym zapaleniu skóry. Wyniki uzyskane przez Brazylijczyków wydają się wspierać hipotezę o kształtowaniu się tolerancji na alergeny pokarmowe „we współpracy” z mikroflorą jelitową i możliwości modyfikowania tego procesu poprzez wpływ na jej skład – m.in. za pomocą probiotyków. Dobroczynne bakterie mogą wpływać na przebieg atopowego zapalenia skóry na wiele różnych sposobów, otwartym pozostaje pytanie, jak dobierać poszczególne szczepy i w jakiej dawce je podawać, by uzyskać optymalny efekt u konkretnej osoby. Dziś wydaje się, że terapia musi trwać odpowiednio długo i dawki muszą być odpowiednio wysokie (wyższe niż dostarczane np. z jogurtem czy kiszonkami). Co oczywiście nie oznacza, że należy rezygnować z tych produktów w diecie. 

Na podstawie

de Andrade PDSMA, Maria E Silva J, Carregaro V, Sacramento LA, Roberti LR, Aragon DC, Carmona F, Roxo-Junior P. Efficacy of Probiotics in Children and Adolescents With Atopic Dermatitis: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study. Front Nutr. 2022 Jan 26;8:833666. doi: 10.3389/fnut.2021.833666. PMID: 35155534; PMCID: PMC8826069.