W trakcie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 dość szybko pojawiły się zdania, że suplementacja witaminy D może pełnić rolę ochronną. Pierwsze takie propozycje opierały się na obserwacjach, że jesienno-zimowy sezon zakażeń wiąże się z niedostatkiem światła słonecznego i zmniejszeniem syntezy skórnej witaminy D, co w połączeniu z wiedzą o jej działaniu immunomodulacyjnym dało impuls do suplementacji witaminy D, zwłaszcza u osób z grup ryzyka (np. w podeszłym wieku). Równolegle prowadzono badania kliniczne, i faktycznie niektóre potwierdzały prewencyjną rolę takiej suplementacji. 

Niedawno opublikowano rezultaty zbiorczej metaanalizy różnych badań klinicznych wykorzystujących witaminę D w kontekście COVID-19. Autorami są naukowcy z Montrealu (Kanada). Przejrzeli oni prace opublikowane przed styczniem 2022 r. i po analizie doszli do wniosku, że suplementacja witaminy D nie chroniła przed zachorowaniem na COVID-19, natomiast poważnie zmniejszała związane z tym zakażeniem ryzyko konieczności leczenia na oddziale intensywnej terapii (o 65 proc.) i ryzyko zgonu (o 55 proc.). Z uwagi na niedostatek danych nie udało się natomiast stwierdzić, czy witamina D zapobiegała hospitalizacjom (można jedynie podejrzewać, że tak mogło być, na podstawie ogółu danych). 

Co ciekawe, brak redukcji ryzyka zachorowania w tej analizie nie jest szczególnie pewny – autorzy stwierdzili bowiem blisko 10 proc. zmniejszenie szansy zachorowania na COVID-19, zbliżające się do progu istotności statystycznej. Drugim ciekawym faktem jest obserwacja, że większą skuteczność miała regularna suplementacja niż duże jednorazowe dawki (tzw. bolusy). Tak duże dawki mogą rozregulowywać liczne mechanizmy związane z metabolizmem witaminy D, nie dziwi więc przewaga regularnego dawkowania, imitująca bardziej fizjologiczne dostarczanie jej z pożywieniem czy codzienną syntezę pod wpływem słońca. Co więcej, suplementacja była skuteczniejsza, jeśli u pacjenta nie odnotowano istotnego niedoboru witaminy D (<25 ng/ml), co trudno zinterpretować, ale znowu sugeruje korzyści z regularnego „dbania o zdrowie” (i o poziom witaminy D). 

Autorzy zastrzegają, by nie uogólniać ich wyników na grupę <15 r.ż., ich metaanaliza nie obejmowała bowiem badań z udziałem dzieci. 

Na podstawie

Hosseini B, El Abd A, Ducharme FM. Effects of Vitamin D Supplementation on COVID-19 Related Outcomes: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2022 May 20;14(10):2134. doi: 10.3390/nu14102134. PMID: 35631275; PMCID: PMC9147949.