Belgijscy naukowcy przeprowadzili badanie kliniczne, w ramach którego zaobserwowano wpływ bakterii Lactobacillus rhamnosus CNCM I-3690 na subiektywny poziom lęku oraz specyficzny wpływ na nabłonek jelitowy.

Modelową sytuacją, którą wykorzystano do symulacji stresu, było przemówienie publiczne. Przygotować się doń musiały 92 osoby, przy czym połowa otrzymywała wcześniej (przez miesiąc) w/w probiotyk (dwa razy dziennie), a druga połowa placebo. Poziom stresu oceniano za pomocą kwestionariuszy (ocena subiektywna), badając poziom kortyzolu w ślinie (ocena obiektywna), a przepuszczalność jelit – z użyciem laktulozy i mannitolu.

W tym ostatnim teście podaje się doustnie oba wymienione węglowodany, oceniając ich wydalanie w moczu po 2-5 godz. Mannitol jest wchłaniany łatwo (podejrzewa się, że w mechanizmie transportu przekomórkowego) i służy jako kontrola, natomiast laktuloza w prawidłowych warunkach wchłania się bardzo słabo i jeśli pojawi się w moczu w zwiększonej ilości, świadczy to o zwiększonej przepuszczalności jelit (bo ma się, przynajmniej w teorii, wchłaniać drogą przestrzeni międzykomórkowych – procesy zachodzące podczas testu nie są do końca wyjaśnione).

W ramach badania nie stwierdzono, by zmieniał się stosunek laktulozy do mannitolu, nie osiągnięto więc stanu, który dowiódłby uszczelniania nabłonka jelitowego w dzisiejszym rozumieniu tego zjawiska. Autorzy zaobserwowali natomiast, że pod wpływem stresu w grupie placebo nasilało się wchłanianie mannitolu, czego nie stwierdzono w grupie otrzymującej probiotyk. Wygląda to trochę tak, jakby probiotyk zapobiegał wysyłaniu do jelit indukowanemu stresem sygnału, by zwiększyć wchłanianie substancji odżywczych (czyli „zajadanie stresu” jest szkodliwe nie tylko ze względu na dostarczanie nadmiaru kalorii, ale także przez to, że organizm nasila wchłanianie tych składników pokarmowych).

Nie udało się wykazać, by suplementacja wpływała na obiektywne markery stresu (stężenie kortyzolu), istotnie jednak zmniejszyła wyniki w skali STAI (State-Trait Anxiety Inventory) oraz w skali subiektywnej PSS (Perceived Stress Scores), z tym że w tej ostatniej głównie u osób z wyjściowo dużym poziomem kortyzolu (czyli w dużym uproszczeniu: tych, którzy już na samym początku badania żyli w zwiększonym stresie).

Autorzy uznają, że Lactobacillus rhamnosus CNCM I-3690 działa najwyraźniej przeciwlękowo i że działanie to jest niezależne od wpływu na szczelność bariery jelitowej. Być może odpowiada za to synteza przez te bakterie substancji neuroaktywnych, być może działanie na poziomie zakończeń nerwu błędnego w jelitach. Z pewnością będzie to badane w kolejnych pracach naukowych.

Na podstawie
Wauters L, Van Oudenhove L, Accarie A, Geboers K, Geysen H, Toth J, Luypaerts A, Verbeke K, Smokvina T, Raes J, Tack J, Vanuytsel T. Lactobacillus rhamnosus CNCM I-3690 decreases subjective academic stress in healthy adults: a randomized placebo-controlled trial. Gut Microbes. 2022 Jan-Dec;14(1):2031695. doi: 10.1080/19490976.2022.2031695. PMID: 35130109; PMCID: PMC8824214.