Zespół greckich lekarzy, w tym specjalistów medycyny wewnętrznej, chirurgii i intensywnej terapii wykazał w randomizowanym badaniu klinicznym, że podawanie probiotyków pacjentom po urazie wielonarządowym poprawia wyniki leczenia. 

Celem badania była ocena, czy za pomocą probiotyków uda się, przynajmniej u części pacjentów, uniknąć zapalenia płuc związanego z wentylacją mechaniczną. Jest to groźne powikłanie intubacji, ponieważ stała obecność w drogach oddechowych rurki, przez którą tłoczone jest powietrze, ułatwia przedostawanie się do dolnych dróg oddechowych mikroorganizmów z gardła i jamy ustnej (i utrudnia ich usuwanie przez naturalne mechanizmy obronne). 

W badaniu uczestniczyło 112 chorych wymagających (wskutek urazu wielonarządowego) intubacji i respiratoroterapii dłuższej niż 10 dni. W losowy sposób przydzielano ich do grupy otrzymującej probiotyki albo placebo. Testowany preparat zawierał szczepy Lactobacillus acidophilus LA-5 w dawce 1,75 mld CFU, Lactobacillus plantarum (0,5 mld CFU), Bifidobacterium lactis BB-12 (1,75 mld CFU) oraz Saccharomyces boulardii (1,5 mld CFU). Ciekawy był sposób podawania probiotyków: jedną dawkę podawano dożołądkowo, drugą do jamy-nosowo-gardłowej. Terapię prowadzono 2 tygodnie. 

Po tym czasie w grupie probiotyków odnotowano istotnie mniej zapaleń płuc wikłających wentylację mechaniczną (redukcja ryzyka rzędu 70 proc.!) oraz przypadków sepsy (redukcja ryzyka blisko 80 proc.). Najwyraźniej probiotyki chroniły przed powikłaniami wywoływanymi przez dwie bakterie: A. baumannii oraz P. aeruginosa. Chorzy otrzymujący probiotyki szybciej opuszczali oddział intensywnej terapii i wcześniej byli wypisywani ze szpitala. 

To nie pierwsze badanie wskazujące na korzyści z suplementacji probiotyków po urazie wielonarządowym. Autorzy przywołują wcześniejsze prace, z których wynika, że urazy takie – zwłaszcza jeśli obejmują uszkodzenie mózgu – dość szybko, w ciągu 48 godz. prowadzą do zaawansowanej dysbiozy, czyli dynamicznego rozwoju i przewagi patogennych bakterii w jelitach, a to skutkuje rozszczelnieniem nabłonka jelitowego, wysiewem toksyn i rozwojem stanu zapalnego. Wczesne podanie probiotyków jest zatem uzasadnione w ramach zapobiegania tym powikłaniom i jak widać, znajduje potwierdzenie w badaniach klinicznych.

Na podstawie

Tsilika M, Thoma G, Aidoni Z, Tsaousi G, Fotiadis K, Stavrou G, Malliou P, Chorti A, Massa H, Antypa E, Vasiliadou G, Pagdatoglou K, Voudouris A, Vasiliagou S, Mitos G, Kontopoulou N, Paraforou N, Antoniadou E, Mouloudi H, Gkeka E, Grosomanidis V, Giamarellos-Bourboulis EJ, Kotzampassi K. A four-probiotic preparation for ventilator-associated pneumonia in multi-trauma patients: results of a randomized clinical trial. Int J Antimicrob Agents. 2022 Jan;59(1):106471. doi: 10.1016/j.ijantimicag.2021.106471. Epub 2021 Oct 29. PMID: 34757134.