Niedostatek badań klinicznych nad znaczeniem suplementacji witaminy C w niealkoholowym stłuszczeniu wątroby postanowili uzupełnić naukowcy z miasta Xi’an w Chinach (duży ośrodek gospodarczy, niegdysiejsza stolica Chin). 

W badaniu klinicznym autorzy sprawdzili, jakie zmiany w profilu parametrów biochemicznych wniesie suplementacja witaminy C przez 12 tygodni. 

Chorym w najróżniejszym wieku (od 18 do 60 lat) podawano jedną z trzech dawek witaminy C: 250 mg, 1 lub 2 g dziennie (chorych przydzielano do grup w sposób randomizowany, nie wprowadzono natomiast kontroli placebo, poszczególne grupy były kontrolą nawzajem same dla siebie). Analiza wskazała, że w grupie otrzymującej 1 g witaminy C doszło do największego obniżenia aktywności aminotransferazy asparaginowej (AST), enzymu świadczącego o rozpadzie komórek wątrobowych (spadek jest korzystny, interpretuje się go jako zahamowanie procesu ich umierania). We wszystkich grupach stwierdzono poza tym redukcję innych parametrów oceniających zdrowie wątroby, takich jak GGTP czy stężenie bilirubiny. Co więcej, we wszystkich grupach stwierdzono poprawę metabolizmu glukozy, o czym świadczyły korzystne zmiany stężenia insuliny, glukozy na czczo czy insulinooporności tkanek obwodowych. W grupie z najmniejszą oraz średnią dawką witaminy C doszło ponadto do zwiększenia różnorodności składu flory jelitowej. 

Nie ma obecnie szeroko akceptowanej teorii powstawania niealkoholowego stłuszczenia wątroby. Jedna z hipotez mówi o zgubnym wpływie fruktozy (i zawierającej ją sacharozy); inna o kluczowym wpływie dysbiozy (nieprawidłowego składu mikroflory elit); pewny jest natomiast związek choroby z tzw. niezdrowym trybem życia (mało ruchu, nadmiar kalorii w diecie, niedobór warzyw i owoców). Wiadomo, że niealkoholowe zapalenie wątroby kojarzy się (niekoniecznie od razu) z otyłością, insulinoopornością, zwiększonym ryzykiem cukrzycy i chorób układu krążenia. Wydaje się, że – nie do końca wciąż poznaną – rolę w rozwoju choroby i jej powikłań pełni mikroflora jelitowa. Jest też niealkoholowe stłuszczenie wątroby wdzięcznym polem do badań klinicznych nad suplementacją: stan ten występuje często i dość szybko reaguje na zmiany diety i aktywności fizycznej. Witaminy o działaniu antyoksydacyjnym (jak witamina C) mogą przeciwdziałać stresowi oksydacyjnemu w komórkach wątroby i przyczyniać się do poprawy ich funkcji i przyspieszenia metabolizmu tłuszczów, których zaleganie w hepatocytach jest istotą obrazu histologicznego (pytanie tylko, czy zjawisko to jest przyczyną, czy skutkiem choroby – to wciąż wymaga wyjaśnienia). 

Wyniki omawianego badania mogą posłużyć za ilustrację tego, że w medycynie niekoniecznie sprawdza się zasada „im więcej, tym lepiej”. Najlepsze rezultaty obserwowano u osób stosujących 1 g witaminy C dziennie, ale nie 2 g. To oczywiste, że istnieje dawka optymalna każdej substancji mającej wpływ terapeutyczny i warto przy tej okazji o tym przypomnieć (choć oczywiście wyniki opisywanej pracy wymagają potwierdzenia w większych badaniach).

Osoby chcące zapoznać się z innymi badaniami na temat nutraceutyków w niealkoholowym zapaleniu wątroby znajdą ich opisy pod tym linkiem.

Na podstawie

He Z, Li X, Yang H, Wu P, Wang S, Cao D, Guo X, Xu Z, Gao J, Zhang W, Luo X. Effects of Oral Vitamin C Supplementation on Liver Health and Associated Parameters in Patients With Non-Alcoholic Fatty Liver Disease: A Randomized Clinical Trial. Front Nutr. 2021 Sep 14;8:745609. doi: 10.3389/fnut.2021.745609. PMID: 34595203; PMCID: PMC8478121.