Polscy naukowcy z uniwersytetów w Lublinie i Warszawie przeprowadzili metaanalizę badań klinicznych, z której wynika, że izoflawony czerwonej koniczny są skuteczne w redukcji dokuczliwego skutku menopauzy, jakim są uderzenia gorąca. 

Nie został ostatecznie wyjaśniony mechanizm, w którym ustanie produkcji estrogenów przez jajniki miałoby przyczyniać się do występowania tych objawów. Podejrzewa się, że estrogeny pełnią rolę w termoregulacji na poziomie mózgu, przez co ich niedobór skutkuje napadami poszerzenia naczyń skóry i wzmożoną aktywnością gruczołów potowych. Przez wiele lat w celu zapobiegania temu zjawisku stosowano hormonalną terapię zastępczą, dziś jednak unika się tej formy farmakoterapii z obawy przed zwiększonym ryzykiem nowotworów. 

Taka sytuacja powoduje, że kobiety po menopauzie poszukują naturalnych remediów na opisane wyżej objawy (tzw. naczynioruchowe), szczególnie obecne w medycynie ludowej różnych regionów. Do takich należy właśnie czerwona koniczyna, bogata w fitoestrogeny – specyficzne związki podobne budową do ludzkich estrogenów, ale o znacznie słabszym działaniu na receptor estrogenowy – jednak na tyle wyraźnym, że mogą przynosić ulgę i poprawiać jakość życia po menopauzie. 

Autorzy omawianej pracy wybrali 12 badań klinicznych, w których stosowano izoflawony czerwonej koniczyny i ocenianio częstość uderzeń gorąca – ogółem u przeszło 1000 kobiet z Ameryki Południowej, Ameryki Północnej, Australii, Azji i Europy. Leczenie stosowano od 12 tygodni do 2 lat. Analiza wskazała, że ekstrakty z czerwonej kliniczny istotnie redukowały częstość uderzeń gorąca oraz innych objawów typowych dla menopauzy (ocenianych zbiorczo wskaźnikiem Kuppermana, który obejmuje m.in. nadmierną potliwość, problemy ze snem, bóle głowy czy obniżenie nastroju). 

Autorzy podkreślają, że konieczne są dalsze badania, które potwierdzą obserwowane efekty i pozwolą ustalić choćby optymalne dawkowanie, skład preparatu i długość trwania terapii z użyciem związków z czerwonej koniczyny. 

Na podstawie

Kanadys W, Barańska A, Błaszczuk A, Polz-Dacewicz M, Drop B, Kanecki K, Malm M. Evaluation of Clinical Meaningfulness of Red Clover (Trifolium pratense L.) Extract to Relieve Hot Flushes and Menopausal Symptoms in Peri- and Post-Menopausal Women: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Nutrients. 2021 Apr 11;13(4):1258. doi: 10.3390/nu13041258. PMID: 33920485; PMCID: PMC8069620.