Naukowcy z blisko 40 czołowych amerykańskich ośrodków klinicznych ogłosili niedawno na łamach prestiżowego magazynu naukowego „Science” rezultaty badania, w którym stwierdzono, że dieta bogata w błonnik wiąże się z lepszymi efektami nowoczesnej terapii czerniaka (a to jeden z najbardziej złośliwych, najtrudniejszych do leczenia nowotworów). 

U podstaw naukowych tego eksperymentu leżą ścisłe związki mikroflory jelitowej z układem immunologicznym. 

Autorzy badania obserwowali kilkuset chorych na czerniaka złośliwego poddawanych immunoterapii, czyli otrzymujących specyficzne, wytwarzane metodą inżynierii genetycznej przeciwciała skierowane przeciw wytwarzanym przez nowotwór cząsteczkom osłabiającym odpowiedź antynowotworową układu odpornościowego. Zastosowane w tym badaniu leczenie ma na celu przywracać zdolność organizmu do rozpoznawania i eliminacji komórek nowotworowych. 

Badacze u każdego chorego oceniali m.in. skład flory jelitowej i nawyki dietetyczne (w tym stosowanie probiotyków) w celu powiązania tych elementów ze skutecznością immunoterapii. Brano pod uwagę m.in. wpływ na czas przeżycia do pojawienia się wznowy nowotworu (im on jest dłuższy, tym skuteczniejsza była zastosowana terapia). 

Okazało się, że osoby, których dietę charakteryzowała największa zawartość błonnika, najdłużej żyły bez wznowy nowotworu, przy czym najlepsze efekty uzyskali ci z nich, którzy nie przyjmowali komercyjnie dostępnych probiotyków. 

Gdy autorzy postanowili sprawdzić – w modelu eksperymentalnym – jaki mechanizm może odpowiadać za obserwowane zjawisko, odkryli, że u myszy laboratoryjnych otrzymujących dietę niskobłonnikową osłabiona była reakcja komórek nowotworowych na sygnały zmuszające je do naturalnej śmierci. Zaobserwowano także rzadszą inflitrację utkania nowotworowego przez produkujące interferon gamma limfocyty cytotoksyczne (odpowiadające za uśmiercanie komórek). 

Zdaniem autorów błonnik może dokonywać takiej transformacji mikroflory jelitowej, która przyczynia się do lepszego funkcjonowania układu odpornościowego w aspekcie procesów prowadzących do uśmiercania komórek nowotworowych, co uwidocznione zostało u osób poddanych immunoterapii. Czas na szeroko zakrojone badania interwencyjne, które odpowiedzą, czy w tym i innych nowotworach ewentualna zmiana diety lub suplementacja błonnika w trakcie leczenia onkologicznego może poprawiać skuteczność terapii. 

Na podstawie

Spencer CN, McQuade JL, Gopalakrishnan V, McCulloch JA, Vetizou M, Cogdill AP, Khan MAW, Zhang X, White MG, Peterson CB, Wong MC, Morad G, Rodgers T, Badger JH, Helmink BA, Andrews MC, Rodrigues RR, Morgun A, Kim YS, Roszik J, Hoffman KL, Zheng J, Zhou Y, Medik YB, Kahn LM, Johnson S, Hudgens CW, Wani K, Gaudreau PO, Harris AL, Jamal MA, Baruch EN, Perez-Guijarro E, Day CP, Merlino G, Pazdrak B, Lochmann BS, Szczepaniak-Sloane RA, Arora R, Anderson J, Zobniw CM, Posada E, Sirmans E, Simon J, Haydu LE, Burton EM, Wang L, Dang M, Clise-Dwyer K, Schneider S, Chapman T, Anang NAS, Duncan S, Toker J, Malke JC, Glitza IC, Amaria RN, Tawbi HA, Diab A, Wong MK, Patel SP, Woodman SE, Davies MA, Ross MI, Gershenwald JE, Lee JE, Hwu P, Jensen V, Samuels Y, Straussman R, Ajami NJ, Nelson KC, Nezi L, Petrosino JF, Futreal PA, Lazar AJ, Hu J, Jenq RR, Tetzlaff MT, Yan Y, Garrett WS, Huttenhower C, Sharma P, Watowich SS, Allison JP, Cohen L, Trinchieri G, Daniel CR, Wargo JA. Dietary fiber and probiotics influence the gut microbiome and melanoma immunotherapy response. Science. 2021 Dec 24;374(6575):1632-1640. doi: 10.1126/science.aaz7015. Epub 2021 Dec 23. PMID: 34941392.