O tym, że suplementacji nie należy lekceważyć, całkiem nieźle uświadamia analiza przeprowadzona przez lekarzy z Norwegii. Zbadali oni związek między suplementacją witamin (kwasu foliowego lub preparatów multiwitaminowych) w okresie ciąży a ryzykiem wady wrodzonej u dziecka. Dane uzyskano z Norweskiego Rejestru Wad Wrodzonych, obejmowały lata 1999-2013, a więc okres stosunkowo długi i niedawny. 

Dzieci matek, które w czasie ciąży stosowały suplementację, o ok. 6% rzadziej rodziły się z wadą wrodzoną, w tym zwłaszcza:

  • wadą ściany jamy brzusznej (redukcja ryzyka rzędu 40%)
  • wadą układu rozrodczego (redukcja o 20%)
  • wadami kończyn (redukcja o 20%). 

Mniej wyraźny, bez osiągnięcia istotności statystycznej (choć zarysował się trend), był wpływ ochronny na ryzyko wad układu nerwowego, oddechowego i pokarmowego. 

Ciąża jest okresem, w którym z oczywistych powodów wybitnie rośnie zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne. Wiedza ta rozpowszechniła się po odkryciu, że kwas foliowy w istotnym stopniu zapobiega wadom cewy nerwowej u płodu – efekt jest na tyle silny, że w niektórych państwach prowadzi się (lub poważnie rozważa) wzbogacanie żywności w kwas foliowy, aby zapewnić jego odpowiednie ilości kobietom w wieku reprodukcyjnym, nawet zanim jeszcze pomyślą o posiadaniu dzieci. Długofalowe znaczenie dla zdrowia dziecka okazały się mieć także inne witaminy i minerały (m.in. jod, żelazo, witamina D), co spowodowało, że suplementacja w okresie ciąży stała się w zasadzie standardem postępowania położniczego. Jak widać z przytoczonych danych, efekty są niezwykle ważne. 

Warto natomiast zwrócić uwagę, że dieta bogata w witaminy i substancje mineralne jest istotna także przed ciążą – po to, aby organizm kobiety był przygotowany już na wczesnym etapie rozwoju zarodka – zwłaszcza że o ciąży kobiety dowiadują się nierzadko dopiero po upływie kilku tygodni od zapłodnienia (a wczesne etapy rozwoju płodu są absolutnie kluczowe!). 

Na podstawie

Br J Nutr. 2020 Apr 2;1-14.  Maternal Use of Folic Acid and Multivitamin Supplements and Infant Risk of Birth Defects in Norway, 1999-2013. Trude Gildestad et al.