Probiotyki istotnie wpływają na przebieg atopowego zapalenia skóry (AZS) u dzieci. 

Takie wnioski przynosi analiza badań klinicznych przeprowadzona przez filipińskich naukowców. Dokonali oni przeglądu dostępnych prac opublikowanych przed 2020 r. i uwzględnili 22 badania z użyciem w sumie 28 szczepów probiotycznych. 

Najlepiej okazały się łagodzić objawy:

  • dwa połączenia probiotyków:
    • Bifidobacterium animalis subsp lactis, Bifidobacterium longum, Lactobacillus casei; 
    • Bifidobacterium bifidum, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei, Lactobacillus salivarius; 
  • oraz szczep Lactobacillus casei DN-114001.

Najlepsze dowody naukowe co do łagodzenia objawów dotyczą pierwszego zestawu probiotyków, co do drugiego i trzeciego panuje mniejsza pewność (mniej jest dobrej jakości badań, w których uzyskano korzystny efekt). 

Dane sugerują także korzystny wpływ kolejnych probiotyków: Lactobacillus plantarum, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus sakei. Wydaje się jednak, że złożone probiotyki (mieszanki różnych szczepów) mogą być skuteczniejsze z uwagi na działanie synergistyczne poszczególnych gatunków bakterii. Taki złożony probiotyk lepiej też odzwierciedla ideę doprowadzenia mikroflory jelitowej do stanu prawidłowego, czyli złożonego z licznych współdziałających ze sobą dobroczynnych mikroorganiznów. 

Autorzy zwracają uwagę, że na razie mamy zbyt mało danych, by formułować zalecenia terapeutyczne, zwłaszcza nie znamy optymalnych dawek ani czasu prowadzenia terapii. W badaniach czas ten trwał zwykle kilka, kilkanaście tygodni, a dawki sięgają nawet 10 mld CFU (znane jest zjawisko, że zbyt małe dawki mogą nie przynosić skutków klinicznych, co nie oznacza jednak, że dawki można dowolnie zwiększać). Wciąż też nie wiadomo, od jakiego wieku najlepiej rozpocząć podawanie probiotyków (choć z uwagi na dość spore bezpieczeństwo praktykuje się ich podawanie już nawet noworodkom). Zagadnienia te będą przedmiotem kolejnych badań naukowych. 

Na podstawie

Pediatr Allergy Immunol. 2020 Jun 10.  Comparative effectiveness of probiotic strains for the treatment of pediatric atopic dermatitis: A systematic review and network meta-analysis. Carol Stephanie C Tan-Lim et al.