Międzynarodowy zespół naukowców postanowił przyjrzeć się możliwym interwencjom dietetycznym w zespole przewlekłego zmęczenia i wskazać te o prawdopodobnie największej skuteczności. 

Zespół przewlekłego zmęczenia trwa długo, przyczyny ma nieznane, może dotknąć każdego i w każdym wieku (nawet dzieci), choć częściej chorują kobiety niż mężczyźni. Osią zespołu jest poczucie ekstremalnego zmęczenia i ogólnie złe samopoczucie. Chory nie jest przy tym w stanie wypocząć – sen nie przynosi regeneracji, zresztą mogą pojawiać się problemy ze snem, zasypianiem i wybudzeniami. Dodatkowo zwykle obecne są inne objawy, jak bóle mięśni i stawów, bóle głowy, nieregularne bicie serca, problemy z koncentracją i pamięcią. 

Nie jest znane leczenie przyczynowe, bo nie jest znana przyczyna tego zespołu. Możliwe zresztą, że chorób kryjących się za objawami przewlekłego zmęczenia jest kilka. Silne są podejrzenia, że może to być wynik przewlekłego zakażenia wirusowego (a także bakteryjnego lub pasożytniczego), zaburzeń hormonalnych, dysregulacji układu immunologicznego, która może wiązać się z obciążeniem metalami ciężkimi, albo zaburzeń komunikacji na linii jelita-mózg, co wiąże się z nieprawidłowym składem flory bakteryjnej w jelitach i powoduje próby wykorzystania w leczeniu zwłaszcza probiotyków i synbiotyków. 

Dodatkowo badane są przede wszystkim możliwości:

  • uzupełnienia selenu w diecie;
  • poprawy stosunku kwasów omega-3 do omega-6 (nadmiar kwasów omega-6 w diecie jest wiązany ze zwiększoną gotowością układu odpornościowego do reakcji zapalnej, a suplementacja kwasów omega-3 u niektórych chorych przynosi dość szybko ulgę);
  • niwelowania stresu oksydacyjnego i poprawy funkcjonowania mitochondriów – w tym aspekcie szczególną rolę odgrywać może suplementacja witamin z grupy B, koenzymu Q10, a także wyrównywanie niedoborów cynku, magnezu, witaminy C, karnityny i tryptofanu oraz S-adenozylometioniny.

Suplementacja może opierać się na jednym składniku – wtedy łatwiej się zorientować, czy zadziała, czy nie – albo na kompleksowym ich uzupełnianiu (zwłaszcza witamin i minerałów). Różne są możliwe strategie, jak też różne są i inne metody leczenia (treningi, psychoterapia, środki przeciwbólowe). Wybór optymalnej drogi może wymagać czasu i trzeba o tym pamiętać. Z czasem mogą powoli ustępować objawy.

Jeśli podejrzewamy u siebie zespół przewlekłego zmęczenia, warto skorzystać z konsultacji lekarskiej – przewlekłe zmęczenie ma wiele możliwych przyczyn, w tym poważne, jak cukrzyca, choroba reumatyczna czy nawet nowotwór. Przed rozpoznaniem zespołu przewlekłego zmęczenia zawsze trzeba je wykluczyć.

Źródło

Biomed Pharmacother. 2019 Jan;109:1000-1007. Chronic fatigue syndrome (CFS): Suggestions for a nutritional treatment in the therapeutic approach. Bjørklund G, Dadar M, Pen JJ, Chirumbolo S, Aaseth J.