Nutraceutyk w stanie przedrakowym

Kozieradka zastosowana w ramach terapii uzupełniającej zadziałała korzystnie i poprawiła obraz kliniczny włóknienia podśluzówkowego jamy ustnej.  

Są to obserwacje poczynione przez naukowców z uczelni dentystycznej afiliowanej przy Uniwersytecie Medycznym prowincji Tamil Nadu (Indie). Przeprowadzili oni pilotażowe badanie kliniczne, które miało ocenić możliwą skuteczność kozieradki we wspieraniu leczenia potencjalnie złośliwych zmian błony śluzowej jamy ustnej. 

Do badania włączono 21 osób z jedną z następujących zmian: leukoplakią, liszajem płaskim lub włóknieniem podśluzówkowym jamy ustnej. Przydzielono ich losowo do grupy badanej (otrzymującej obok standardowego leczenia kozieradkę w dawce 2 g dziennie) lub do grupy kontrolnej (tylko leczenie standardowe: kombinacje iniekcji witaminy A, sterydów, płukanek antyseptycznych – w zależności od choroby). 

Oceniano zmiany wielkości lub kształtu zmian (w leukoplakii), nasilenie pieczenia lub rumienia (w liszaju), możliwość otwarcia ust, elastyczność policzków i pieczenie (u osób z włóknieniem podśluzówkowym), przed rozpoczęciem interwencji i po 2 miesiącach.  

Istotne statystycznie wyniki uzyskano tylko u osób z z włóknieniem podśluzówkowym jamy ustnej. Stwierdzono poprawę zdolności do otwierania ust i zwiększenie elastyczności policzków, a także redukcję, choć nie całkowitą, utrzymującego się pieczenia.

Włóknienie podśluzówkowe jamy ustnej to przewlekła choroba, w której błona śluzowa staje się coraz mniej elastyczna i sztywnieje. Może utrudniać jedzenie, mówienie i otwieranie ust. Choroba ma charakter postępujący i nie ustępuje samoistnie. Przyczyną jest nadmierne odkładanie się włókien łącznotkankowych w warstwie podśluzówkowej. W efekcie tkanki stają się mniej elastyczne, a ruchomość języka i żuchwy jest ograniczona. Choroba jest stanem przedrakowym, u znaczącego odsetka pacjentów na jej podłożu rozwija się rak płaskonabłonkowy.

Kozieradka, ze względu na właściwości przeciwnowotworowe, przeciwzapalne, antyoksydacyjne (i nawet przeciwbólowe) wydaje się zatem obiecującym produktem w uzupełnianiu leczenia tej choroby. Konieczne są kolejne badania, aby potwierdzić te obserwacje z udziałem większych grup chorych. Trzeba też ustalić optymalne dawkowanie oraz najlepszą postać farmakologiczną produktów na bazie kozieradki.

Włóknienie podśluzówkowe jamy ustnej występuje głównie na Półwyspie Indyjskim. Jest najczęściej reakcją na arekolinę zawartą w orzechach areki, które są żute często w formie betelu, tj. mieszaniny areki, tytoniu, gaszonego wapna i innych dodatków, zawiniętej w liść pieprzu betelowego.  Alkaloidy betelu stymulują komórki tkanki łącznej (fibroblasty) do nadprodukcji kolagenu, który nie jest rozkładany. Prowadzi to do gromadzenia się sztywnych włókien, co stopniowo usztywnia usta.

Na podstawie

Balasundaram N, Narayanan MA, Antony LSA, Kumar SR, Anandan S. Effectiveness of Fenugreek as an Adjuvant in the Management of Oral Potentially Malignant Disorders: A Randomized Controlled Trial. J Contemp Dent Pract. 2024 Oct 1;25(10):921-929. doi: 10.5005/jp-journals-10024-3773. PMID: 39873252.