Mioinozytol alternatywą do metforminy

Kobiety z zespołem policystycznych jajników znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka cukrzycy ciążowej i innych powikłań położniczych. Nie wszystkie jednak są nią zagrożone w takim samym stopniu. Duże znaczenie ma profil hormonalny, a konkretnie nasilenie androgenizacji. O tym, jak postępować z różnymi typami pacjentek, mówią niedawno opublikowane wytyczne włoskiej Grupy Ekspertów ds. Badań Podstawowych i Badań Klinicznych nad Zespołem Policystycznych Jajników. 

Szczegółowe omówienie proponowanych zasad diagnostyki i oceny ryzyka znajduje się w cytowanym dokumencie, tu podsumujemy jego najważniejsze aspekty nutraceutyczne. Autorzy wyróżniają cztery podtypy choroby, w zależności od występowania objawów androgenizacji, nieprawidłowości w badaniach biochemicznych, zaburzeń miesiączkowania i obecności torbieli w jajnikach. W jednym z tych podtypów nie występuje hiperandrogenizacja i w tej sytuacji ryzyko powikłań ciąży jest wyraźnie zmniejszone w porównaniu do pozostałych. 

Wytyczne zalecają, aby:

• być wyczulonym na pojawienie się cukrzycy w okresie ciąży;
• duży nacisk położyć na styl życia: dietę i regularną aktywność fizyczną, które mogą wystarczyć do opanowania zaburzeń metabolizmu węglowodanów;
• na kolejnym etapie stosować z wyboru insulinę, do rozważenia pozostaje metformina (której profil bezpieczeństwa w ciąży nie jest jednak jasny) oraz mioinozytol, nutraceutyk uwrażliwiający na insulinę i przez to stosunkowo chętnie stosowany w zespole policystycznych jajników. 

Mioinozytol ma skuteczność podobną do metforminy, jednak wydaje się od niej bezpieczniejszy. Wykazano, że suplementacja mioinozytolu może korygować cykl miesiączkowy i zapobiegać rozwoju cukrzycy ciążowej w omawianej grupie (nawet w połowie przypadków!).  

Autorzy zwracają uwagę na konieczność prowadzenia dalszych badań, wiele bowiem aspektów ciąży u kobiet z zespołem policystycznych jajników pozostaje niejasnych, podobnie jak ostateczna ocena przydatności metforminy i mioinozytolu. 

Stosowane w badaniach klinicznych dawki tego ostatniego wynoszą 2 g co 12 godz., dawkę 6 g dziennie można stosować pod baczną kontrolą lekarza prowadzącego ciążę, a powyżej 12 g wzrasta ryzyko pojawienia się działań niepożądanych.  

Na podstawie

Quaresima P, Myers SH, Pintaudi B, D’Anna R, Morelli M, Unfer V. Gestational diabetes mellitus and polycystic ovary syndrome, a position statement from EGOI-PCOS. Front Endocrinol (Lausanne). 2025 Jan 31;16:1501110. doi: 10.3389/fendo.2025.1501110. Erratum in: Front Endocrinol (Lausanne). 2025 Feb 26;16:1569086. doi: 10.3389/fendo.2025.1569086. PMID: 39959624; PMCID: PMC11825335.