Kojąca suplementacja

Psycholodzy z Uniwersytetu w Reading (Wielka Brytania) podjęli próbę złagodzenia objawów nadwrażliwości na bodźce za pomocą nutraceutyku. Problem ten występuje dość często w autyzmie i ADHD, rzadziej u osób bez tych zaburzeń (szacuje się, że w populacji ogólnej może dotyczyć nawet kilkunastu procent osób). 

Nadwrażliwość (np. słuchowa) obejmuje spektrum zaburzeń reaktywności sensorycznej. Mogą one przybierać różne formy: reaktywność (na różne bodźce: słuchowe, wzrokowe, dotyk…), która może być zmniejszona (kolokwialnie zwana „niedostymulowaniem”) albo nadmierna, a może też przejawiać się w poszukiwaniu specyficznych doznań (np. rytmiczne włączanie i wyłączanie światła). 

Zaburzona wrażliwość na bodźce, jeśli jest duża, wiąże się z dużym cierpieniem, często niezrozumiałym dla otoczenia, i ograniczeniem codziennego funkcjonowania. Autorzy omawianej pracy są zdania, że mechanizmem leżącym u podstaw opisywanego zjawiska jest brak równowagi między pobudzeniem a hamowaniem neuronalnym (zbyt słabe hamowanie). Jednym ze sposobów poprawy hamowania neuronalnego jest zapewnienie odpowiednich zasobów kwasu gamma-aminomasłowego (GABA, neurotransmiter hamujący) w układzie nerwowym. 

Nutraceutykiem, który uczestniczy w przekształcaniu kwasu glutaminowego (o działaniu pobudzającym) do GABA jest witamina B6 (jest ona koenzymem dekarboksylazy glutaminianowej, która katalizuje tę reakcję). 

Autorzy postanowili wstępnie ocenić, czy suplementacja dużej dawki witaminy B6, która teoretycznie powinna ograniczyć wzbudzanie i nasilić hamowanie neuronalne, jest w stanie złagodzić objawy zaburzeń sensorycznych u osób z populacji ogólnej (bez rozpoznanych zaburzeń neurorozwojowych). 

Do badania włączono 300 dorosłych (249 kobiet), których przydzielono do jednej z trzech grup: suplementacja witaminą B6 (100 mg przez miesiąc), witaminą B12 (1 mg) lub placebo. Efekty suplementacji analizowano jedynie u tych uczestników, u których przed rozpoczęciem interwencji rozpoznano z dużym prawdopodobieństwem zaburzenia sensoryczne. Sprawdzano różne ich rodzaje, takie jak nadwrażliwość słuchowa, wzrokowa, dotykowa, ale także fascynacje bodźcami (np. wirującymi obiektami), problemy z rozróżnianiem bodźców (np. słów) i problemy posturalne (np. problemy z koordynacją, unikanie huśtawek, przenoszenia naczyń z płynem, wiercenie się na krześle itd.). Dość często zresztą u jednej osoby stwierdzano więcej niż jeden rodzaj zaburzenia. 

Okazało się, że witamina B6 złagodziła dwa rodzaje zaburzeń sensorycznych (w porównaniu z placebo i witaminą B12): nadwrażliwość na bodźce słuchowe oraz zaburzenia natury posturalnej. Pozwala to podejrzewać, że suplementacja witaminy B6 może być skuteczną metodą przywracania równowagi między hamowaniem a wzbudzaniem neuronów w obszarach odpowiadających za percepcję i analizę bodźców. 

Konieczne są kolejne badania kliniczne, w których trzeba będzie sprawdzić skuteczność suplementacji witaminy B w aspekcie łagodzenia zaburzeń sensorycznych u osób z autyzmem lub ADHD oraz ustalić optymalną dawkę witaminy B6. Z badań na zwierzętach wynika, że zarówno zbyt małe, jak i zbyt duże dawki mogą okazać się nieefektywne, a ponadto w dużych dawkach witamina B6 może wywołać działania niepożądane (np. neuropatię obwodową). Z tego powodu jej suplementacja powinna być nadzorowana przez specjalistę. 

Na podstawie

Cracknell RO, Tavassoli T, Field DT. High-dose Vitamin-B6 reduces sensory over-responsivity. J Psychopharmacol. 2024 Dec;38(12):1147-1156. doi: 10.1177/02698811241271972. Epub 2024 Aug 24. PMID: 39180365; PMCID: PMC11528956.