Co z dziećmi z wysokim cholesterolem?

Naukowcy z włoskich ośrodków uniwersyteckich dokonali przeglądu wiedzy o nutraceutykach wpływających na profil lipidowy (stężenie poszczególnych frakcji cholesterolu u dzieci) [1]. Ich praca może mieć być szczególnie przydatna z uwagi na narastający problem otyłości u dzieci i młodzieży oraz pojawiające się w przestrzeni publicznej głosy sugerujące podawanie dzieciom po 15 r.ż. leków hipolipemizujących (statyn) w ramach profilaktyki zawałów serca [2]. W celu opanowania zaburzeń lipidowych można (i powinno się) wykorzystać w pierwszej kolejności zmiany w zakresie aktywności fizycznej, diety oraz nutraceutyki.

Autorzy podzielili interwencje dietetyczne łagodzące hipercholesterolemię na następujące grupy:

• substancje zwalniające wchłanianie cholesterolu – błonnik, zwłaszcza rozpuszczalny, sterole roślinne (fitosterole), probiotyki (bifidobakterie);
• substancje działające w innych mechanizmach: monakolina (ekstrakt z czerwonego fermentowanego ryżu), polikozanol, białko sojowe, wielonienasycone kwasy tłuszczowe, orzechy;
• dieta – jak to tylko możliwe zbliżona do śródziemnomorskiej.

Badań u dzieci przeprowadzono z w/w nutraceutykami niewiele, trzeba się więc posiłkować wnioskami z prac z udziałem dorosłych, wiedzą o mechanizmach ich działania oraz bezpieczeństwem – ryzyko działań niepożądanych jest najczęściej małe.

U dzieci korzyści, szczególnie krótkoterminowe, przyniosły głównie interwencje polegające na suplementacji fitosteroli/stanoli oraz różnych frakcji błonnika. W kolejce do przebadania u dzieci stoją jeszcze takie związki jak berberyna, ekstrakt z bergamoty, ekstrakty z karczocha, których skuteczność wykazano u dorosłych. Długofalowy efekt przeciwmiażdżycowy (wynikający z redukcji stężenia lipoproteiny(a)) może też dawać L-karnityna i koenzym Q10, jednak także w przypadku tej hipotezy konieczne jest jej potwierdzenie w długotrwałych badaniach.

Zgodnie z wytycznymi oficjalnych gremiów nutraceutyki powinny być rozważane jako uzupełnienie zmian stylu życia pozwalające uniknąć farmakoterapii lub zredukować dawki leków (np. statyn). Szczególnym wskazaniem do ich rozważenia już w młodym wieku są wrodzone wady metabolizmu skutkujące zaburzeniami zwiększającymi ryzyko miażdżycy (np. wrodzona dyslipidemia). Taka suplementacja powinna być jednym z elementów całościowego postępowania, powinno się monitorować jej skuteczność i stosować długotrwale.

Na podstawie

1. Fogacci F, ALGhasab NS, Di Micoli V, Giovannini M, Cicero AFG. Cholesterol-Lowering Bioactive Foods and Nutraceuticals in Pediatrics: Clinical Evidence of Efficacy and Safety. Nutrients. 2024 May 18;16(10):1526. doi: 10.3390/nu16101526. PMID: 38794764; PMCID: PMC11123713.
2. Daily Mail. Prescribe statins to kids as young as 15 to slash heart attacks, top experts urge – as study shows deadly damage starts in childhood. By JOHN ELY DEPUTY HEALTH EDITOR FOR MAILONLINE. PUBLISHED: 16:00 BST, 4 September 2024 | UPDATED: 16:15 BST, 4 September 2024