Płukanki do ust zawierające aloes albo imbir skutecznie przeciwdziałają kserostomii, czyli subiektywnemu odczuciu suchości ust, u chorych na cukrzycę. Są to wnioski z badania klinicznego przeprowadzonego w oddziale szpitala w Bandar Abbas w Iranie.  

Badanie miało charakter potrójnie zaślepiony (rodzaju zastosowanej interwencji nie znali ani pacjenci, ani lekarze, ani statystycy analizujący dane, a zawartość butelek z płukankami ujawniono po przeprowadzeniu całej analizy). Uczestnikami było 105 pacjentów z cukrzycą i odczuwających suchość w ustach, podzielonych na trzy grupy po 35 osób: w pierwszej stosowano płukankę do ust z aloesem, w drugiej z imbirem, a w trzeciej grupie (kontrolnej) roztwór roli fizjologicznej. Chorzy mieli za zadanie płukać usta otrzymanym roztworem w ilości 20 ml trzy razy dziennie przez 2 tygodnie. Suchość ust oceniano za pomocą skali analogowej: chorzy oceniali swoje wrażenia, zaznaczając różne odległości (odpowiadające nasileniu objawów w danej chwili) między 0 a 10 cm. 

Osiągnięto następujące rezultaty:

  •  płukanki z imbirem wiązały się z redukcją średnio 6 cm;
  •  aloes – z redukcją 4 cm;
  •  w grupie kontrolnej – średnio 2,5 cm. 

Obie płukanki aktywne, tj. i ta z imbirem, i ta z aloesem, istotnie zmniejszyły nasilenie wszystkich objawów związanych z suchością ust. 

Kserostomia u chorych na cukrzycę wiąże się zarówno ze zmniejszeniem wydzielania śliny, jak i zmianą jej składu. Niedobór i nadmierna gęstość śliny mogą mieć konsekwencje kliniczne: podatność na infekcje, owrzodzenia, skłonność do próchnicy, problemy z przełykaniem, a nawet powodować trudności z mówieniem. Niektórzy naukowcy są zdania, że związane z tym nadmierne gromadzenie się bakterii w jamie ustnej może się przyczyniać do typowych powikłań ogólnoustrojowych cukrzycy, jak zapalenia stawów czy przyspieszenie rozwoju miażdżycy (oczywistością jest zwiększona częstość zapaleń przyzębia). Nie zapominajmy też o wymiarze praktycznym kserostomii, czyli dyskomforcie chorych. 

Imbir stymuluje wydzielanie śliny i działa przeciwbakteryjnie. Aloes zawiera mukopolisacharydy, które ułatwiają zatrzymywanie wody w błonie śluzowej. Autorzy zalecają wykorzystywanie tych produktów w leczeniu kserostomii towarzyszącej cukrzycy, jako dodatek do sztucznej śliny typowo stosowanej w tej sytuacji klinicznej. Zwracają też uwagę na konieczność ustalenia optymalnych dawek, w tym stężenia stosowanych roztworów, jak również możliwość dołączania olejków cytrynowych w celu pobudzenia wytwarzania śliny, co także testowano – z dobrymi wynikami – w badaniach klinicznych. 

Na podstawie

Badooei F, Imani E, Hosseini-Teshnizi S, Banar M, Memarzade M. Comparison of the effect of ginger and aloe vera mouthwashes on xerostomia in patients with type 2 diabetes: A clinical trial, triple-blind. Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 2021 Jul 1;26(4):e408-e413. doi: 10.4317/medoral.23998. PMID: 34162822; PMCID: PMC8254880.