Poziom cynku wydaje się być wyjątkowo istotny dla tempa gojenia się ran pooperacyjnych, co może przekładać się na rezultaty zabiegu – wykazali chirurdzy ze szpitali uniwersyteckich w Japonii. 

Taką tezę potwierdzają wyniki ich badania klinicznego, w którym uczestniczyło 111 kolejnych pacjentów przyjętych na oddział szpitalny w celu operacyjnego leczenia przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych. Choroba ta jest najczęściej skutkiem miażdżycy zarastającej światło tętnic prowadzących krew do nóg, a im wyżej następuje ograniczenie przepływu, tym dramatyczniejsze i groźniejsze są objawy niedokrwienia kończyn. W ciężkich przypadkach miażdżyca zarasta okolice rozwidlenia aorty lub tętnice biodrowe (położone tuż poniżej), uniemożliwiając dopływ krwi do głównych naczyń zaopatrujących nogi. Ratunkiem jest wtedy często operacja chirurgiczna z wytworzeniem obejścia zwężonego miejsca. 

Tacy właśnie pacjenci byli włączani do omawianego badania, w latach 2012-2020. Kwalifikując ich do operacji, sprawdzano również m.in. stężenie cynku we krwi i jeśli okazywało się zbyt małe (<60 μg/dl), u części włączano suplementację, którą prowadzono aż do zagojenia rany pooperacyjnej. Pozostali stanowili grupę kontrolną. 

Analiza wskazała, że niewyrównany niedobór cynku wiązał się z dłuższym czasem gojenia, ponaddwukrotnie większym ryzykiem powikłań oraz ponaddtrzykrotnie zwiększonym ryzykiem konieczności amputacji kończyny lub zgonu. Suplementacja cynku usprawniała natomiast proces gojenia się ran i zmniejszała ryzyko powikłań; nie stwierdzono, by wiązała się z działaniami niepożądanymi. 

Zdaniem autorów za obserwowane zjawiska może odpowiadać szeroki zakres działania cynku, który uczestniczy w rozlicznych procesach związanych z gojeniem tkanek: redukcją stresu oksydacyjnego, naprawie błon komórkowych, proliferacji komórek, wytwarzaniu skrzepów i regulacji odpowiedzi zapalnej (która jest ważnym elementem naprawy tkanek po urazie, również chirurgicznym). Zwracają też uwagę na fakt, że suplementacji cynku wymagałoby 4 na 10 chorych uczestniczących w tym badaniu, co sugeruje, że skala niedoboru tego minerału wśród przewlekłe chorych z miażdżycą zarostową kończyn dolnych jest zaskakująco duża. 

Konieczne są dalsze badania w celu ostatecznego wyjaśnienia znaczenia suplementacji cynku dla wyników operacji chirurgicznych. 

Na podstawie

Kodama A, Komori K, Koyama A, Sato T, Ikeda S, Tsuruoka T, Kawai Y, Niimi K, Sugimoto M, Banno H, Nishida K. Impact of Serum Zinc Level and Oral Zinc Supplementation on Clinical Outcomes in Patients Undergoing Infrainguinal Bypass for Chronic Limb-Threatening Ischemia. Circ J. 2022 Mar 26. doi: 10.1253/circj.CJ-21-0832. Epub ahead of print. PMID: 35342125.