Badanie przeprowadzone przez hiszpańskich naukowców wskazuje, że długotrwała suplementacja żywieniowa może wpływać korzystnie na stan narządu wzroku u chorych na barwnikowe zwyrodnienie siatkówki.
Choroba ta (zwana też retinopatią barwnikową) występuje dość rzadko (u 1 na kilka tys. osób), ma podłoże genetyczne i powoli prowadzi do utraty wzroku. Objawy pojawiają się często w młodym wieku, początkowo obejmują problemy z widzeniem w ciemności, następnie ograniczenie widzenia peryferyjnego (z „widzeniem tunelowym” włącznie). Nieprawidłowa funkcja genów u tych chorych prowadzi do odkładania się w siatkówce złogów melaniny (ciemnego barwnika) oraz postępującej utraty elementów światłoczułych (czopków i pręcików). Dzięki temu, że w obrębie plamki żółtej znajduje się ich najwięcej, najdłużej zostaje zachowanie widzenie centralne, zawęża się zaś stopniowo pole widzenia obwodowego (stąd termin „widzenie tunelowe”).
W progresji uszkodzenia siatkówki najprawdopodobniej bierze udział stres oksydacyjny i reakcje zapalne (a także miejscowy wzrost stężenia tlenu i promieniowanie ultrafioletowe). Działaniu wolnych rodników można próbować przeciwdziałać, dostarczając substancji antyoksydacyjnych, do których należą m.in. cynk, selen, a także gromadzące się w siatkówce karotenoidy, z których najlepiej przebadane to luteina i zeaksantyna.
Autorzy przedstawianego badania wykryli już wcześniej, że u chorych na retinopatię barwnikową istotnie nasilenie stresu oksydacyjnego koreluje ze stanem wzroku, zaproponowali więc dwuletnią suplementację substancji antyoksydacyjnych i przeciwzapalnych, aby sprawdzić, czy da się w ten sposób spowolnić rozwój uszkodzeń siatkówki.
Badanie opatrzono nazwą NUTRARET. Wzięło w nim udział 31 chorych na zwyrodnienie barwnikowe siatkówkę, dodatkowo uwzględniono 46 osób bez tej choroby. W grupie interwencyjnej podawano preparat dostarczający dziennie 300 μg kwasu foliowego, 3 mg witaminy B6, 1,4 mg witaminy A, 16 mg cynku, 4 mg miedzi, 70 μg selenu, 16 mg luteiny i 38 mg zeaksantyny; w grupie kontrolnej stosowano identycznie wyglądające placebo. Suplementację prowadzono dwa lata, kontrolę okulistyczną przeprowadzono dwukrotnie: na początku, po roku i po dwóch latach; 3 razy w roku odbywała się rozmowa telefoniczna z dietetykiem.
Rezultaty badania wskazują na korzyści z suplementacji: badani, którzy otrzymywali aktywny suplement uzyskiwali lepsze wyniki badań oceniających czynność elektryczną siatkówki w odpowiedzi na bodziec świetlny (elektroretinogram wieloogniskowy), większą aktywność układów antyoksydacyjnych i mniejsze uszkodzenia ultrastrukturalne w obrębie narządu wzroku.
Zdaniem autorów suplementacja, taka jak zastosowana w badaniu, może być przydatna w ograniczaniu progresji zwyrodnienia barwnikowego siatkówki. Praca ma liczne ograniczenia i powinna być potwierdzona w kolejnych badaniach. Autorzy zwracają też uwagę na inne nutraceutyki potencjalnie chroniące wzrok, które warto przebadać w tym kontekście klinicznym: jagody goji (owoce kolcowoju szkarłatnego), kurkuminę, kwas alfa-liponowy, kwasy omega-3, witaminę E, naryngeninę, kwercetynę i resweratrol.
Na podstawie
Olivares-González L, Salom D, González-García E, Hervás D, Mejía-Chiqui N, Melero M, Velasco S, Muresan BT, Campillo I, Vila-Clérigues N, López-Briz E, Merino-Torres JF, Millán JM, Soriano Del Castillo JM, Rodrigo R. NUTRARET: Effect of 2-Year Nutraceutical Supplementation on Redox Status and Visual Function of Patients With Retinitis Pigmentosa: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. Front Nutr. 2022 Mar 21;9:847910. doi: 10.3389/fnut.2022.847910. PMID: 35387197; PMCID: PMC8979249.
integmed.pl 