Suplementacja azotanów nieorganicznych, jakich dostarcza popularny burak, wpływa na funkcjonowanie naczyń krwionośnych. Naukowcy z Uniwersytetu w Iowa (USA) wykazali, że działanie to pomaga zmniejszyć szkodliwe skutki bezdechu sennego. 

Obturacyjny bezdech senny to choroba, której sednem jest zapadanie się miękkich fragmentów gardła w czasie snu. Płuca wymuszają przepływ powietrza i wprawiają te zwiotczałe części w ruch, co skutkuje chrapaniem. Są jeszcze i inne skutki – zapadnięcie to ogranicza przestrzeń, w której porusza się powietrze, co prowadzi do utrudnienia jego przepływu, pojawiania się okresów bezdechu i niedotlenienia organizmu. 

Zwykle chory nie wie, że jest chory, chrapania nie uznaje się w powszechnej świadomości za objaw chorobowy. Tymczasem te nocne niedotlenienia mają szkodliwy wpływ na wzajemne regulacje układu nerwowego, krążenia i oddechowego, co przejawia się m.in. sennością w ciągu dnia, wzrostem ciśnienia tętniczego i zwiększonym ryzykiem choroby serca. 

W regulacji odpowiedzi na niedotlenienie uczestniczą chemoreceptory – zlokalizowane w ścianie tętnic skupiska wyspecjalizowanych komórek nerwowych, które działają jak sensory wyczuwające zmiany ilości tlenu lub dwutlenku węgla we krwi [1]. Gdy się aktywują, powodują zmiany czynności płuc i serca, które mają przywrócić prawidłowe natlenienie tkanek. Problem w tym, że nie powinny być przewlekle, długotrwale aktywne, jak u osób z bezdechem sennym. 

Autorzy omawianego eksperymentu [2] chcieli sprawdzić, czy suplementacja buraka u chorych na bezdech w czasie snu przełoży się na ciśnienie tętnicze i czynność układu krążenia. Tlenek azotu, który powstaje z azotanów obecnych w buraku, osłabia bowiem odruch z chemoreceptorów tętniczych (a chorzy ci swoją drogą mają niedostatki tlenku azotu). To zaś powinno przekładać się na poprawę czynności układu krążenia. 

W badaniu wzięli udział chorzy, którzy otrzymywali sok z buraka w dwóch dawkach (małej lub dużej) albo placebo. Potwierdzono, że sok z buraka – w przeciwieństwie do placebo – powodował wzrost ilości azotanów we krwi, wykazano też że znosił poranny wzrost ciśnienia tętniczego i łagodził „gwałtowność” odpowiedzi płuc na niedotlenienie. Co ciekawe, zmiany te zachodziły bez związku z prowadzeniem terapii polegającej na nocnej wentylacji z użyciem dodatnich ciśnień (CPAP). 

Jest to jeden z pierwszych kroków wskazujących na przydatność nutraceutyków na bazie buraków w profilaktyce powikłań krążeniowych u chorych na obturacyjny bezdech podczas snu. Wiele jeszcze pozostaje do wyjaśnienia, warto jednak pamiętać choćby o częstym sięganiu po buraki podczas wizyt w sklepie – dla dobra układu krążenia. Z pewnością podchwycą to też producenci nutraceutyków, bo buraki mimo wszystko trudno jeść codziennie, znacznie łatwiej zażyć suplement. 

Na podstawie

  1. Hypertension. 2007 Jul;50(1):6-13. Arterial chemoreceptors and sympathetic nerve activity: implications for hypertension and heart failure. Harold D Schultz et al.
  2. J Appl Physiol (1985). 2020 Nov 19. Acute inorganic nitrate supplementation and the hypoxic ventilatory response in patients with obstructive sleep apnea. Joshua M Bock et al.