Specjaliści fizjoterapii, medycyny sportowej i rehabilitacji z Vrije Universiteit w Brukseli zadali sobie pytanie, jakie konkretnie produkty w diecie wiążą się z występowaniem bólu układu mięśniowo-szkieletowego, w różnych stanach i chorobach. Dieta ma spore znaczenie, może ból łagodzić, a może też wzmagać. 

Wnioski są następujące:

  • dieta laktowegetariańska (wegetariańska plus produkty mleczne, ale bez jajek) może pomagać chorym z przewlekłymi bólami mięśniowo-szkieletowymi;
  • dieta wegańska pomaga w fibromialgii, ale musi być stosowane długotrwale (po jej odstawieniu ból wraca), skuteczna w tej chorobie jest także dieta FODMAP; u chorych często stwierdza się zmniejszoną podaż w diecie białka, witaminy A, K, kwasu foliowego, selenu i wapnia – zwłaszcza ważne wydaje się białko, które zwiększa wytrzymałość na ból w tej chorobie;
  • dieta odchudzająca może pomóc zmniejszyć ból w chorobie zwyrodnieniowej stawów – nasilenie bólu koreluje z ilością przyjmowanych kalorii, cukrów i tłuszczów;
  • w reumatoidalnym zapaleniu stawów często występują niedobory w diecie wapnia, kwasu foliowego, cynku, magnezu i witaminy B6, choć nie jest jasne, czy uzupełnienie tych składników działa przeciwbólowo. 

Mechanizmy łączące dietę z bólem są dość liczne i nie do końca poznane. Wiadomo, że składniki roślinne mają działanie przeciwzapalne, a skład diety wpływa na kształt flory jelitowej, która komunikuje się z ośrodkowym układem nerwowym – i może modulować odczuwanie bólu. Z kolei tkanka tłuszczowa jest aktywna metabolicznie i immunologicznie, i jej nadmiar także przyczynia się do nasilenia zapalenia i bólu. Warto więc zmienić dietę na jak najbardziej zbliżoną do śródziemnomorskiej, która ma najwięcej badań potwierdzających pozytywny wpływ na liczne narządy i objawy – w tym ból, oraz zadbać o uzupełnianie niezbędnych składników odżywczych. Plus pamiętajmy, że najlepszym lekarstwem na bóle układu ruchu jest… ruch, regularna aktywność fizyczna, najepiej prowadzona pod kontrolą doświadczonego specjalisty. 

Na podstawie

J Clin Med. 2020 Mar 5;9(3):702. Do Nutritional Factors Interact With Chronic Musculoskeletal Pain? A Systematic Review. Ömer Elma et al.