Brytyjscy neonatolodzy zauważyli, że na Oddziale Intensywnej Opieki Noworodkowej ośrodka Norfolk and Norwich University Hospitals po 2013 r. o połowę spadła częstość martwiczego zapalenia jelit i późnej sepsy w grupie wcześniaków wysokiego ryzyka. Zmianę tę przypisują stosowaniu probiotyków na oddziale.
Jest to oddział 3 stopnia referencyjności, a więc najlepiej wyposażony, do którego trafiają najciężej chorzy, z największym doświadczeniem w leczeniu trudnych przypadków. Badano zmiany zachorowań w grupie wcześniaków z grupy dużego ryzyka martwiczego zapalenia jelit (urodzonych przed 32 tyg. i wymagających pobytu na OITN lub po 32 tyg. z masą urodzeniową <1500 g).
Analizą objęto lata 2008-2012 i 2013-2018. W 2013 roku zaczęto rutynowo, codziennie podawać dzieciom probiotyki: początkowo Lactobacillus acidophilus oraz Bifidobacterium bifidum, a od kwietnia 2016 dołączono Bifidobacterium longum subsp. infantis.
Martwicze zapalenie jelit jest jednym z typowych powikłań wcześniactwa. Jeszcze niedojrzały układ oddechowy, naczyniowy i immunologiczny mogą doprowadzić do niedotlenienia i poważnego uszkodzenia ściany jelit, skutkującego ich martwicą i zagrażającego śmiercią. W badanym okresie po wprowadzeniu probiotyków do rutynowego stosowania u wcześniaków częstość występowania tego powikłania spadła z 7.5 do 3.1 proc., a późnej sepsy (tj. po 4 dniu od urodzenia, czyli nabytej w wyniku zakażenia już po narodzeniu) z ok. 23 do 12 proc. Tym potężnym spadkom poważnych powikłań wcześniactwa towarzyszył też przeszło 30-proc. spadek liczby zgonów, choć ta ostatnia zmiana, w przeciwieństwie do dwóch poprzednich, nie osiągnęła istotności statystycznej.
Autorzy zauważają, że stosowaniu probiotyków nie towarzyszyły żadne objawy uboczne. Nie stwierdzono ani jednego przypadku sepsy, który byłby wywołany probiotycznymi bakteriami (co czasami jest podnoszone jako możliwe ryzyko suplementacji bakterii u osób z obniżoną odpornością). Wydaje się więc, że dobroczynne bakterie nie są skłonne do inwazji – nawet w warunkach osłabienia odporności u wcześniaków z grupy wysokiego ryzyka.
Na podstawie
Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2019 Oct 30. Incidence of necrotising enterocolitis before and after introducing routine prophylactic Lactobacillus and Bifidobacterium probiotics. Robertson C, Savva GM, Clapuci R, Jones J, Maimouni H, Brown E, Minocha A, Hall LJ, Clarke P.