Osoby, które zachorowały na nowotwór głowy lub szyi, mają znacznie większe szanse przeżycia, jeśli przed rozpoczęciem leczenia spożywały dużo błonnika – odkryli naukowcy z Uniwersytetu Michigan w Ann Arbor i Uniwersytetu Illinois w Urbanie (USA).

To oczywiście nie pierwszy sygnał, że zawartość błonnika w diecie ma związek z nowotworami, nawet w przypadku nowotworów głowy i szyi (pisaliśmy już, że duże spożycie błonnika wiąże się z mniejszym ryzykiem ich wystąpienia). Pierwszy raz jednak ktoś zwrócił uwagę, że błonnik wpływa na sam przebieg choroby nowotworowej i najwyraźniej także na skuteczność leczenia.

Badanie miało charakter prospektywny, analizowano dietę 463 osób, u których właśnie rozpoznano któryś z nowotworów okolicy głowy i szyi. Przez kilka lat monitorowano ich stan zdrowia (oczywiście otrzymywali leczenie), po czym skorelowano dane o ilości błonnika w diecie w okresie przed rozpoczęciem leczenia z ryzykiem śmierci w kolejnych latach. 

Okazało się, że ci, którzy błonnika spozywali najwięcej, umierali ponad dwukrotnie rzadziej (o 63%!) niż ci, którzy jedli go najmniej. Nie znaleziono żadnego czynnika zakłócającego, wydaje się więc, że to faktycznie błonnik odpowiada za ten efekt. Nie wiemy, dlaczego tak się dzieje, nie znamy mechanizmu stojącego za tym zjawiskiem. Być może „pośrednikiem” jest nasza flora jelitowa, która dzięki błonnikowi produkuje jakieś substancje wpływające tak spektakularnie na nasze zdrowie (na przykład krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe wygaszające reakcje zapalne i zmieniające ekspresję ważnych genów). Innym możliwym wytłumaczeniem jest działanie metaboliczne błonnika i następująca pod jego wpływem zmiana wydzielania hormonów osi insulina-IGF (insulinopodobny czynnik wzrostowy, którego duża ilość ułatwia rozwój nowotworu).

Ciekawa, choć trudna do interpretacji jest też obserwacja, że efektu podobnego do błonnika nie dawało spożycie pełnych ziaren zbóż (co może oznaczać, że ważna jest jego konkretna frakcja, w którą zboża są akurat ubogie).

Drugą uderzającą informacją jest to, że w XXI w. tak niewiele wiemy o mechanizmach działania błonnika, substancji znanej nauce od kilkudziesięciu (co najmniej!) lat i od wielu lat wiązanej z wpływem prozdrowotnym.

Na podstawie

Nutrients. 2019 Sep 27;11(10). Dietary Fiber, Whole Grains, and Head and Neck Cancer Prognosis: Findings from a Prospective Cohort Study. Maino Vieytes CA, Mondul AM, Li Z, Zarins KR, Wolf GT, Rozek LS, Arthur AE.