Niedobór magnezu może, z uwagi na ważność tego metalu dla prawidłowej pracy komórek nerwowych, brać udział w rozwoju depresji. Jest wiele badań naukowych, które wskazują na tę właściwość magnezu, choć oczywiście nie jest tak, że przyczyną depresji zawsze jest niedobór magnezu – jest to choroba skomplikowana, o złożonych przyczynach. 

Polscy naukowcy z Kliniki Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Gdańsku zwracają tymczasem uwagę na podobieństwa działania magnezu i ketaminy – najnowszego hitu w leczeniu depresji. Ketamina jest stosunkowo starym lekiem, ale uwaga – do niedawna stosowanym głównie przez anestezjologów do znieczulania. Tymczasem od 2019 r. lek ten jest zarejestrowany w USA w postaci aerozolu do nosa do leczenia depresji. Inaczej niż tradycyjne leki przeciwdepresyjne, które zaczynają przynosić poprawę nastroju po ok. dwóch tygodniach, ketamina działa… nawet po kilku godzinach.

Magnez działa w podobnych co ketamina mechanizmach:

  • obie substancje zwiększają produkcję mózgowego czynnika wzrostowego (BDNF), który na poziomie hipokampa nasila tworzenie nowych synaps nerwowych;
  • obie zmieniają przekaźnictwo synaptyczne w podobny sposób;
  • ketamina działa silniej u osób z niedoborem magnezu, z kolei suplementacja magnezu nasila działanie ketaminy;
  • obie mają działanie przeciwzapalne (co jest o tyle ważne, że u chorych na depresję obserwuje się tlący stan zapalny tkanki nerwowej);
  • co więcej, ketamina „wprowadza” magnez do mózgu;
  • obie aktywują przekaźnictwo GABA-ergiczne.

To współgranie nie wydaje się przypadkowe. Być może zaburzenia gospodarki magnezowej faktycznie są znacznie ważniejszymi etapami rozwoju depresji, niż do tej pory sądzono (być może czynnikiem sprawczym, który wywołuje lawinę dalszych zmian w układzie nerwowym?). Tak czy inaczej, autorzy sądzą, że przytoczone dane o działaniu magnezu pozwalają domniemywać o synergistycznym wpływie obu leków – tzn. że dodatek magnezu jest w stanie jeszcze bardziej poprawić skuteczność leczenia depresji.

Na podstawie

Psychiatr Danub. 2019 Sep;31(Suppl 3):549-553. Magnesium and ketamine in the treatment of depression. Górska N, Słupski J, Szałach ŁP, Włodarczyk A, Szarmach J, Jakuszkowiak-Wojten K, Gałuszko-Węgielnik M, Wilkowska A, Wiglusz MS, Cubała WJ.