Chińscy specjaliści z Laboratorium Żywności, Żywienia i Zdrowia Szkoły Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Sun Yat-Sen oraz specjaliści medycyny chińskiej z Uniwersytetu w Hong-Kongu kilka lat temu opublikowali ciekawy artykuł poświęcony naturalnym metodom leczenia skutków ostrego zatrucia alkoholowego, czyli popularnego kaca. Warto go przypomnieć, bo o roli ziół w odtruwaniu pisze się mało i rzadko. 

Nie od rzeczy będzie wspomnieć, że najlepiej kacowi zapobiega… wstrzemięźliwość w piciu alkoholu. Człowiek ma swoje słabości i alkohol zdecydowanie do nich należy, stąd wiedza o działaniu ziół w tym stanie jest niewątpliwie cenna – ale jednak żadne zioło nie spowoduje, że czas się cofnie, a alkohol nie został wypity (o czym niejeden marzy dzień po). Już 90 g czystego alkoholu uszkadza wątrobę i tym skutkom nie da się przeciwdziałać żadnym nutraceutykiem. I to warto mieć w pamięci.

Wróćmy jednak do możliwości naturalnej pomocy ofiarom dobrej zabawy, którzy mimo uszu puścili zalecenia o wstrzemięźliwości. Alkohol został u nich przekształcony w wątrobie do aldehydu octowego przez enzym zwany dehydrogenazą alkolholową, a aldehyd czeka na bycie przekształconym do kwasu octowego przez kolejny enzym – dehydrogenazę aldehydu octowego. Problem w tym, że zanim to nastąpi, krąży ten aldehyd we krwi, powodując różnorakie objawy: ból głowy, złe samopoczucie, niemożność poruszenia ręką ani nogą, nudności i wymioty (jest też rakotwórczy, ale to działanie ujawnia się pod postacią zwiększonego ryzyka nowotworów u osób przewlekle spożywających zbyt duże ilości alkoholu).

I tu pojawia się pomysł wykorzystania nutraceutyków. Są pewne zioła, które mogą wpływać na metabolizm alkoholu, na drodze różnych mechanizmów prowadząc do spadku ilości aldehydu octowego we krwi, dodatkowo jeszcze mogą chronić wątrobę przed uszkodzeniem. Do nich autorzy zaliczają:

  • kwiaty i korzeń kudzu – te pierwsze łagodzą objawy kaca, natomiast korzeń zmniejsza ilość spożywanego alkoholu (działa awersyjnie i jest stosowany w leczeniu choroby alkoholowej);
  • owoc Ewodii – przyspiesza metabolizm alkoholu (więc raczej powinien być wykorzystywany, gdy ktoś potrzebuje przyspieszyć wytrzeźwienie);
  • nasiona kozieradki (ang. fenugreek) – chronią komórki wątroby przed uszkodzeniem przez alkohol i przyspieszają metabolizm alkoholu i aldehydu;
  • japońskie drzewo rodzynkowe Howenia – chroni wątrobę, przyspiesza metabolizm alkoholu i w mózgu hamuje szlaki związane z wytwarzaniem „apetytu na alkohol”;
  • gruszka chińska – zmniejsza objawy kaca, wpływając na metabolizm aldehydu octowego;
  • owoc mango – przyspiesza metabolizm alkoholu i aldehydu octowego;
  • owoc kaki – j.w.;
  • tymianek – zmniejsza toksyczność alkoholu dla wątroby i mózgu;
  • imbir – zmniejsza objawy kaca, o ile jest stosowany przed jego wystąpieniem, czyli w trakcie picia alkoholu (działanie profilaktyczne);
  • szparagi – przyspieszają metabolizm alkoholu, aldehydu octowego i chronią wątrobę przed uszkodzeniem;
  • pietruszka japońska – przyspiesza na metabolizm aldehydu octowego;
  • opuncja figowa – zmniejszała objawy kaca, gdy była brana 5 godz. przed spożyciem alkoholu;
  • żeń szeń – chroni narządy przed toksycznością alkoholu.

Większość badań nad skutecznością wymienionych nutraceutyków prowadzono póki co tylko na zwierzętach, a mimo to część z nich potwierdzono w badaniach z udziałem ludzi. Niektóre z wymienionych produktów są specyficzne dla medycyny chińskiej, ale część (np. kozieradka, tymianek, imbir, mango) są dostępne w Polsce bez specjalnych problemów. A owoc kudzu dodaje się nawet czasami do piw rzemieślniczych – zapewne głównie dla walorów smakowych, i pewnie producenci nie zdają sobie nawet sprawy, że przez to ich produkt zawiera i truciznę, i odtrutkę w jednym!

Życzymy dobrej zabawy w sylwestra i jeszcze raz zachęcamy do wstrzemięźliwości zamiast cyklu trucia i odtruwania, nawet nutraceutykami 🙂

Na podstawie

Molecules. 2016 Jan 7;21(1):64. Natural Products for the Prevention and Treatment of Hangover and Alcohol Use Disorder. Wang F, Li Y, Zhang YJ, Zhou Y, Li S, Li HB.