Od odkrycia kluczowego znaczenia witaminy D dla struktury, wzrostu i wytrzymałości kości wiadomo, że dieta ma olbrzymią rolę w kształtowaniu układu kostno-szkieletowego. A skoro działa witamina D, to prawdopodobnie i inne substancje i produkty. Na co więc powinny zwrócić uwagę kobiety po menopauzie, aby zminimalizować ryzyko osłabienia kości w wyniku źle dobranej diety?

Na to pytanie po części wydaje się odpowiadać praca naukowców z Nowej Zelandii. Za pomocą absorpcjometrii rentgenowskiej używanej w diagnostyce osteoporozy przebadali 101 kobiet w wieku 54-81 lat, aby ocenić gęstość ich kości i spróbować pokorelować te dane ze składem ich zwykłej diety (sprawdzano, co jadły w ciągu trzech dni).

Skupiono się na obszarach kostnych kluczowych dla osteoporozy, tj. takich, w których rozrzedzenie struktury kości najczęściej powoduje późniejsze złamania i mają one najdokuczliwsze konsekwencje. Są to kręgosłup (samoistne osteoporotyczne złamania kręgów są przyczyną tzw. wdowiego garba) oraz bliższy koniec kości udowej (złamania szyjki kości udowej są typowym „niskoenergetycznym” – zachodzącym w wyniku niewielkiego urazu – złamaniem u kobiet chorych na osteoporozę, wymagającym operacji i uniemożliwiających samodzielne funkcjonowanie na wiele miesięcy).

Korzystnie na gęstość kości wpływała dieta bogata w wapń, białko, witaminę B2 (ryboflawinę) i witaminę B3 (niacynę). Witaminy z grupy uczestniczą w procesach życiowych komórek kościotwórczych – osteoblastów, są ważne dla syntezy kolagenu (także w mechanizmie zapobiegania hiperhomocysteinemii, która w nie do końca poznany sposób osłabia kości).

Niekorzystnie na gęstość kości wpływała dieta bogata w kwasy omega-6, witaminę E, beta-karoten i alfa-tokoferol. Autorzy interpretują to jako wskazówka o konieczności unikania diety typu zachodniego, bogatotłuszczowej – tłuszcze utrudniają wchłanianie wapnia i mogą zaburzać równowagę wapniowo-magnezową.

Ciekawe, że w badaniu nie udało się wykazać, by jakikolwiek wpływ na kości miała natomiast witamina K. Być może dlatego, że wytwarza ją ludzka flora bakteryjna w jelicie i bardzo trudno o niedobór tej witaminy.

Na podstawie

Nutrients. 2019 Jun 3;11(6). The Relationship between Nutrient Patterns and Bone Mineral Density in Postmenopausal Women. Ilesanmi-Oyelere BL, Brough L, Coad J, Roy N, Kruger MC.