W kwestii terapii ziołowych szczególnie często wypowiadają się na łamach czasopism fachowych naukowcy z Iranu. Świadczy to prawdopodobnie o tym, że ziołolecznictwo jest w tym kraju cenione i rozpowszechnione. Tymczasem jest Iran kolebką cywilizacji, krajem 80-milionowym i znacznie bardziej zaawansowanym technologicznie niż Polska (program nuklearny rozpoczęto w latach 50. ub.w.), warto więc zapoznać się ze zdobyczami perskiej myśli medycznej w zakresie wykorzystywania ziół w stwardnieniu rozsianym. 

Nie wiemy, skąd się bierze stwardnienie rozsiane. Wiemy, że bezpośrednią przyczyną choroby jest miejscowy atak układu odpornościowego na osłonkę mielinową aksonów komórek nerwowych w mózgu. Osłonka ta działa jak element kondensatora i jest niezbędna dla przewodzenia impulsów nerwowych. Ale dlaczego pojawia się autoagresja – nie wiemy, stąd i brak leczenia przyczynowego. Aktualne terapie koncentrują się zatem na wygaszaniu reakcji zapalnej w mózgu i ewentualnie wspieraniu odbudowy osłonki mielinowej.

Zioła cieszą się dużą popularnością wśród chorych ze stwardnieniem rozsianym na całym świecie. Autorzy dokonali przeglądu prac naukowych i podsumowali, co wiadomo o działaniu ziół w tej chorobie z badań – warto tu chyba tylko zaznaczyć, że badania naukowe nie reprezentują całej wiedzy ludzkości, zwłaszcza tej z dziedziny medycyny ludowej, i są zaledwie częścią rzeczywistości – choć oczywiście najlepiej dostępną krytyce, analizie i próbom replikacji.

Z przeglądu dokonanego przez autorów wynika, że zioła mogą mieć w stwardnieniu rozsianym działanie:

  • poprawiające nastrój – dziurawiec, szafran;
  • poprawiające sen – kozłek lekarski (waleriana), kava kava (pieprz metystynowy);
  • usprawniające funkcje poznawcze – miłorząb japoński, Boswellia papyrifera (afrykański kadzidłowiec);
  • pomagające w zaburzeniach układu moczowego – żurawina, konopie indyjskie;
  • niwelujące zmęczenie – miłorząb, żeń-szeń;
  • chroniące układ nerwowy i wygaszające stan zapalny – żeń-szeń, kurkuma, imbir, czarnuszka, szafran, konopie, zielona herbata, kadzidłowiec (boswellia, ang. frankincense), wiesiołek dwuletni, gastrodia wysoka, winorośl i zwłaszcza zawarty w winogronach resweratrol; ciekawostką jest też umieszczony w tej kategorii tradycyjny specyfik irański MS14, złożony z odmiany krewetek tygrysich, selera i dziurawca.

Badań naukowych na temat działania ziół w stwardnieniu rozsianym jest wciąż zbyt mało i chorzy są często próbują ich na własną rękę, metodą prób i błędów, lub ze wsparciem specjalistów tzw. medycyny alternatywnej. Warto pamiętać, że każde z ziół ma swoją dawkę maksymalną, której warto pilnować i której nie powinno się przekraczać z uwagi na ryzyko działań niepożądanych. Wysokiej klasy producenci preparatów ziołowych dbają o umieszczenie informacji o dawkowaniu na opakowaniu.

Na podstawie

Adv Pharm Bull. 2018 Nov;8(4):575-590. A Review of Herbal Therapy in Multiple Sclerosis. Mojaverrostami S, Bojnordi MN, Ghasemi-Kasman M, Ebrahimzadeh MA, Hamidabadi HG.