Białko sojowe korzystne w chorobach nerek

Przewlekła choroba nerek to stan, w którym dochodzi do systematycznego pogarszania się funkcji nerek, aż do konieczności jej zastąpienia przez regularne dializy. Przy czym nie chodzi wyłącznie o oczyszczanie organizmu z toksyn, ale także o upośledzenie innych fizjologicznych działań – nerka wpływa choćby na ciśnienie krwi, na wytwarzanie czerwonych krwinek i reguluje aktywność witaminy D. Dlatego choroba ta ma poważne konsekwencje dla całego organizmu, skutkuje uszkodzeniem wielu innych narządów, a wysiłki terapeutyczne są skupione m.in. na spowalnianiu jej progresji. 

Jednym ze znanych medycynie faktów jest to, że nadmiar białka jest dla nerek szkodliwy. I w przypadku ludzi z przewlekłą chorobą nerek ten nadmiar wyraźnie przyspiesza narastanie zaburzeń nerkowych, a ograniczanie białka w diecie zwalnia postęp choroby. Ponieważ jednak bez białka żyć trudno, naukowcy badają od jakiegoś czasu możliwość zastąpienia białka zwierzęcego białkiem roślinnym. Zwłaszcza dużo uwagi koncentrują na białku sojowym.

Soja jest nie tylko bogata w białko, ale dostarcza też drogocennych izoflawonów. Od białka zwierzęcego odróżnią ją inny skład aminokwasowy, a w badaniach na zwierzętach wielokrotnie wykazano, że białko sojowe korzystnie wpływa na czynność nerek – redukuje na przykład ilość białka wydostającego się z moczem (w zwykłych warunkach białko praktycznie nie powinno ulegać filtracji i nie powinno być obecne w moczu, natomiast wraz z postępem choroby nerek wyrazem narastającego uszkodzenia jest przedostawanie się go w coraz większej ilości – dlatego wszystkie interwencje zmniejszające ilość białka w moczu uważa się za korzystne, tj. zwalniające progresję choroby nerek). Jak jednak jest u ludzi?

Próbę odpowiedzi znajdziemy w cytowanym artykule źródłowym. Przeprowadzono wiele badań, które przyniosły sprzeczne wyniki, jednak ich problemem jest dobór osób z różnych stadiów zaawansowania choroby nerek, różna podaż białka sojowego i ocena za pomocą różnych parametrów. Są jednak badania, które wskazują, że:

• zamiana białka zwierzęcego na białko sojowe poprawia filtrację nerkową i nie wiąże się z niekorzystnym działaniem na nerki;
• większe spożycie białka sojowego u kobiet z upośledzoną czynnością nerek poprawia przynajmniej niektóre parametry nerkowe;
• u osób w stanie tuż przed koniecznością włączenia dializ białko sojowe poprawia filtrację nerkową i zmniejsza ilość fosforu we krwi (fosforany są typową trucizną, za wydalanie której odpowiadają nerki – w niewydolności nerek dochodzi do ich akumulacji w organizmie i pojawiają się objawy toksyczności).

W dyskusji autorzy przypuszczają, że za korzystne działanie soi w przeciwieństwie do białka zwierzęcego mogą odpowiadać:

• inny skład aminokwasów (soja jest stosunkowo bogata w argininę i glicynę, które działają prozdrowotnie na liczne narządy, powodując poszerzenie naczyń tętniczych);
• mniejsza ilość sodu;
• mniejsza ilość fosforanów w soi;
• obecność izoflawonów;
• potencjalny korzystny wpływ białka sojowego na florę jelitową – a jej zaburzenia (dysbioza) są od pewnego czasu wiązane z progresją przewlekłej choroby nerek;
• redukcja przez białko sojowe stężenia IGF-1, czynnika wzrostu wiązanego w badaniach naukowych z narastaniem uszkodzenia nerek.

Źródło

Int J Prev Med. 2017 Dec 13;8:105. Soy Protein and Chronic Kidney Disease: An Updated Review. Rafieian-Kopaei M, Beigrezaei S, Nasri H, Kafeshani M.