Winogrona po menopauzie

Codzienna suplementacja suszu z winogron korzystnie wpłynęła na związane ze stanem i czynnością mięśni parametry zdrowia kobiet po menopauzie. Autorzy omawianego badania klinicznego (z University of California, USA) sądzą, że może się to przyczynić do lepszego postępowania w stanach związanych z sarkopenią. 

Sarkopenia to choroba charakteryzująca się postępującą utratą masy mięśniowej, siły i wydolności mięśni, najczęściej typowa dla wieku podeszłego, ale nasilana przez choroby przewlekłe, niedożywienie, brak aktywności oraz stan zapalny. Jeszcze niedawno o sarkopenii myślano głównie jak o zaniku mięśni, dziś zwraca się uwagę także na ich funkcję – liczy się nie tylko masa mięśni, ale też ich jakość, zdolność do wysiłku i generowania siły (i nie tylko!). Sarkopenia ma ogromne konsekwencje zdrowotne, do których należą m.in.:

• zwiększone ryzyko upadków;
• zwiększone ryzyko złamań – powodowanych upadkami, ale także tym, że mniejsze mięśnie gorzej chronią układ kostny;
• utrata samodzielności – trudności w codziennych czynnościach (wstawanie, chodzenie po schodach); ograniczona mobilność generuje spadek pewności siebie i przyczynia się do zaburzeń nastroju, z depresją włącznie;
• zwiększona śmiertelność – sarkopenia jest niezależnym czynnikiem ryzyka zgonu u osób starszych;
• zaburzenia metaboliczne – mięśnie to kluczowy narząd w gospodarce glukozą; ich ubytek sprzyja insulinooporności i cukrzycy typu 2;
• gorsze rokowanie w chorobach przewlekłych – np. w niewydolności serca, POChP, nowotworach;
• wydłużona rekonwalescencja po operacjach czy urazach. 

Sarkopenia występuje u kilkunastu proc. osób po 60. r.ż. i nawet u połowy po 80. r.ż. Dane przedkliniczne wskazują, że takie składniki żywności jak polifenole obecne w winogronach mogą łagodzić sarkopenię. Nie jest jedna jasne, jak dokładnie taki produkt w formie codziennej suplementacji będzie działał u ludzi, stąd idea przeprowadzenia pilotażowego. badania klinicznego. 

Badanie miało charakter randomizowany, kontrolowany, wzięło w nim udział 15 ogólnie zdrowych kobiet po menopauzie. Przez 6 tygodni raz spożywały raz dziennie liofilizat z winogron lub preparat kontrolny. 

Analiza wskazała, że po tym czasie u kobiet spożywających produkt z winogron nastąpiły:

• wzrost siły uścisku dłoni (parametr pozwalający szacować ogólną siłę mięśni);
• poprawa szybkości chodu (model skorygowany o wiek wykazał, że grupa spożywająca winogrona kończyła test szybkości chodu istotnie wcześniej niż grupa kontrolna).  

Autorzy porównali także stężenie iryzyny w osoczu. To stosunkowo nowy biomarker stanu tkanki mięśniowej, hormon wydzielany przez mięśnie podczas wysiłku. Iryzyna zwiększa wydatek energetyczny (m.in. wspiera przemianę białej tkanki tłuszczowej w brunatną), wpływa na metabolizm glukozy i lipidów, działa ochronnie na neurony i mięśnie. U starszych osób z sarkopenią stężenie iryzyny we krwi jest niższe niż u rówieśników bez sarkopenii. Niższe stężenie iryzyny koreluje z gorszą siłą mięśniową (czego oznaką jest np. słabszy chwyt dłoni, wolniejszy chód). Z kolei regularna aktywność fizyczna zwiększa stężenie iryzyny, co może działać ochronnie w aspekcie rozwoju sarkopenii.

W tym badaniu różnice w zakresie iryzyny nie osiągnęły istotności statystycznej, jednak odnotowano trend związany ze wzrostem stężenia tego hormonu (o 14,4 proc.) w grupie aktywnej suplementacji i spadkiem (o 7,8 proc.) w grupie kontrolnej. Autorzy stwierdzili ponadto dodatnią korelację między zmianami siły uścisku dłoni a zmianami stężenia iryzyny, co rodzi hipotezę, że mechanizm działania polifenoli winogron może obejmować wpływ na wydzielanie iryzyny.  Wymaga to weryfikacji w kolejnych badaniach.

Na podstawie

Mendez JL, Rodriguez Lanzi C, Quan Z, Chen S, Krga I, Mackenzie GG. Daily consumption of polyphenol-rich grape powder improves muscle strength markers in postmenopausal women. Food Funct. 2025 Jun 16;16(12):4719-4730. doi: 10.1039/d5fo01523e. PMID: 40407719.