Bakterioterapia w alergii

Synbiotykoterapia może łagodzić objawy sezonowego alergicznego nieżytu nosa, co prawdopodobnie jest związane ze zmianami składu i aktywności metabolicznej mikroflory jelit – ustalili specjaliści chorób płuc i alergii ze szpitali w Xi’an i Yulin (Chiny).

Takie wnioski przyniosło badanie kliniczne, które miał ocenić skuteczność podawania synbiotyku (połączenia probiotyków z prebiotykami) u pacjentów z sezonowym alergicznym nieżytem nosa oraz zbadanie mechanizmów, w jakich może działać taka terapia.

Badanie miało charakter prospektywny, randomizowany, podwójnie zaślepiony, kontrolowany placebo. Część chorych otrzymywała probiotyki w połączeniu z prebiotykami, a pozostali placebo. Aktywny preparat zawierał Bifidobacterium longum G301, Bifidobacterium infantis G201, Lactobacillus acidophilus G80, Lactobacillus paracasei G110, Lacto-bifidobacterium G101 oraz Lactobacillus gasseri G12 w połączeniu z fruktooligosacharydami, galaktooligosacharydami, inuliną i ksylooligosacharydami.

Interwencja trwała 90 dni. Oceniano nasilenie objawów, zużycie leku przeciwalergicznego (loratadyny), stężenia markerów zapalnych oraz analizowano mikrobiotę jelitową metodami biologii molekularnej i oznaczano ilość krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych.

Badanie ukończyło 106 osób, po 53 z każdej grupy. Na przestrzeni 90 dni grupa otrzymująca probiotyki charakteryzowała się:

• mniejszym nasileniem objawów (zwłaszcza wodnistego wycieku z nosa i kichania);
• lepszą dynamiką zmian cytokin pro- i przeciwzapalnych;
• większym stężeniem kwasu octowego (korzystny dla organizmu ludzkiego metabolit pewnych bakterii jelitowych, uszczelnia nabłonek jelitowy, działa przeciwzapalnie), ale mniejszym – kwasu masłowego (co prawdopodobnie wynikało ze składu podawanego preparatu, zawierał on bakterie wytwarzające kwas octowy, natomiast niekoniecznie masłowy);
• korzystnymi zmianami składu i aktywności mikrobioty jelitowej.

Aktywna terapia wiązała się ze zmianami w 41 szlakach metabolicznych w stosunku do grupy placebo. Część z tych zmian aktywności, jak również zmiany składu mikrobioty, korelowały z redukcją objawów nieżytu nosa. Wskazuje to, że w rozwoju alergii mogą w jakimś stopniu uczestniczyć mikroorganizmy jelitowe i że na przebieg chorób alergicznych można wpływać odpowiednio dobraną probiotykoterapią. Problem jednak leży w ogromnym stopniu skomplikowania środowiska jelitowego i złożoności interakcji między mikroorganizmami. Rozwikłanie go będzie przyszłym wyzwaniem dla mikrobiologów i klinicystów.

Z uwagi na redukcję wytwarzania kwasu masłowego zaobserwowaną w tym badaniu autorzy przypuszczają, że gdyby do probiotyków wytwarzających kwas octowy dołączyć bakterie wytwarzające kwas masłowy, efekty terapii mogłyby być jeszcze lepsze. Ta hipoteza wymaga weryfikacji w kolejnych pracach.

Na podstawie
Hou Y, Wang D, Zhou S, Huo C, Chen H, Li F, Ding M, Li H, Zhao H, He J, Da H, Ma Y, Qiang Z, Chen X, Bai C, Cui J, Gao N, Liu Y. Probiotics combined with prebiotics alleviated seasonal allergic rhinitis by altering the composition and metabolic function of intestinal microbiota: a prospective, randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Front Immunol. 2024 Nov 1;15:1439830. doi: 10.3389/fimmu.2024.1439830. PMID: 39555052; PMCID: PMC11563974.