Karotenoidy i układ krążenia

Chińscy specjaliści żywienia proponują powrót do niegdysiejszej koncepcji wykorzystywania rozpuszczalnych w tłuszczach związków o właściwościach antyoksydacyjnych (przede wszystkim karotenoidy, ale także polifenole i kwasy tłuszczowe). Zwracają uwagę, że ich suplementacja może w pewnym stopniu wpływać na wskaźniki ryzyka kardiometabolicznego. 

Autorzy przejrzeli wyniki kontrolowanych badań klinicznych z wykorzystaniem karotenoidów. Poszukiwali korelacji między ich suplementacją a takimi wskaźnikami ryzyka jak podwyższone ciśnienie tętnicze, profil lipidowy, parametry gospodarki węglowodanowej. 

Wyniki wskazują, że:

• suplementacja likopenu wiązała się z niewielkim obniżeniem ciśnienia skurczowego krwi (o ok. 2 mmHg);
• astaksantyna wiązała się z niewielkim obniżeniem stężenia cholesterolu we frakcji LDL, podwyższeniem stężenia HDL (tzw. dobry cholesterol), obniżeniem całkowitego stężenia cholesterolu, triglicerydów i stężenia insuliny na czczo;
• beta-karoten obniżał w niewielkim stopniu całkowite stężenie cholesterolu.

Zauważono również, że zwiększona podaż kwasów tłuszczowych z rodziny omega-9 wiązała się ze wzrostem stężenia triglicerydów i poziomu hemoglobiny glikowanej, co sugeruje niekorzystne działanie tych związków na metabolizm i czynniki ryzyka miażdżycy. 

Sytuację komplikuje fakt, że różne suplementy z tej grupy mogą działać w różnym stopniu zależnie od charakterystyki danej osoby. Dodatkowo, trzeba pamiętać, że potencjalny wpływ antyoksydantów na ryzyko sercowo-naczyniowe jest tematem kontrowersyjnym. Przeprowadzono duże badania kliniczne (m.in. z witaminą C i E), które takiego wpływu nie ujawniły. Autorzy jednak wracają do koncepcji możliwego wykorzystania wymiataczy wolnych rodników w aspekcie zdrowia układu krążenia i wysp Langerhansa trzustki. Trzeba jednak przeprowadzić więcej badań, by ustalić, czy efekty będą widoczne w tzw. twardych punktach końcowych (np. śmiertelność, częstość zawałów) i czy można je optymalizować za pomocą łączenia odpowiednich produktów o charakterze nutraceutyków.  

Na podstawie

Wan S, Wu W, Zhang Y, He J, Wang X, An P, Luo J, Zhu Y, Luo Y. Antioxidant Lipid Supplement on Cardiovascular Risk Factors: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2024 Jul 10;16(14):2213. doi: 10.3390/nu16142213. PMID: 39064656; PMCID: PMC11279989.