Probiotyk, stres, pamięć, koncentracja

Naukowcy w Uniwersytetu w Lund (Szwecja) jako kolejni ukazali związek między mikroflorą jelitową a psychiką (oś jelita-mózg). W badaniu klinicznym zaobserwowali, jak suplementacja probiotyku wpływa korzystnie na funkcje poznawcze. 

W badaniu wykorzystano szczep Lactiplantibacillus plantarum HEAL9. Uczestnikami było 129 osób między 20 a 50 r.ż., wykazujących umiarkowany poziom stresu. Połowie podawano testowany probiotyk, połowie placebo. Czas trwania badania wynosił 12 tygodni, dawka probiotyku: 10 mld CFU raz dziennie. 

Mimo że w obu grupach odnotowano stopniowy spadek poziomu stresu (zarówno w pomiarze subiektywnej percepcji, jak i w ocenie pośredniej), to w grupie otrzymującej probiotyk odnotowano większą redukcję porannego stężenia kortyzolu, które jest biomarkerem stresu.  Wśród tych osób stwierdzono istotnie lepsze niż w grupie placebo wyniki czterech testów oceniających funkcje poznawcze (test oceniający zdolność do przetwarzania informacji w szybkim tempie, często związany z koncentracją, test oceny zdolności do przechowywania liczb i manipulowania nimi w pamięci roboczej, oceniający pośrednio myślenie analityczne, test oceniający zdolność do zapamiętywania par skojarzeń – ważne w kontekście nauki i pamięci semantycznej, test oceniający zdolność do powtarzania i przypominania sobie słów lub sekwencji słów). Odnotowano również tendencję do poprawy snu i nastroju. 

Zaobserwowany wpływ probiotyku na pamięć, uczenie i koncentrację może teoretycznie zachodzić w różnych mechanizmach. Jednym z nich jest zmiana metabolizmu tryptofanu (przesunięcie równowagi w kierunku wytwarzania indoli i serotoniny, i ograniczenia wytwarzania kinureniny), drugim wytwarzanie krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, trzecim wreszcie działanie przeciwzapalne, które jak najbardziej może łączyć się ze zmianami funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego. Warto zauważyć, że samo ustępowanie stresu może się wiązać z poprawą nastroju i poprawą funkcji poznawczych, zaburzenia te są bowiem powiązane i niekoniecznie występują niezależnie od siebie. 

Na podstawie

Önning G, Montelius C, Hillman M, Larsson N. Intake of Lactiplantibacillus plantarum HEAL9 Improves Cognition in Moderately Stressed Subjects: A Randomized Controlled Study. Nutrients. 2023 Aug 5;15(15):3466. doi: 10.3390/nu15153466. PMID: 37571403; PMCID: PMC10421450.