Lekarze ze szpitala akademickiego w Indiach we współpracy z kolegami z Wielkiej Brytanii wykorzystali właściwości przeciwzapalne kwasów omega-3 do przyspieszenia rekonwalescencji po operacjach wykonywanych z powodu perforacji przewodu pokarmowego. Uzyskali niezwykle interesujące wyniki. 

W przedstawionym badaniu klinicznym uczestniczyło 300 chorych kierowanych do chirurga z powodu zapalenia otrzewnej w związku z perforacją. Byli w różnym wieku, od 18 do 70 lat. Przydzielano ich do grupy otrzymującej wlewy dożylne z 10% emulsji kwasów omega-3 albo do grupy placebo. 

W grupie aktywnego leczenia stwierdzono wyraźnie mniejszą częstość:

  • gorączki pooperacyjnej (redukcja mniej więcej czterokrotna!);
  • infekcji w obrębie klatki piersiowej (redukcja pięciokrotna!);
  • przypadków rozejścia się rany pooperacyjnej (redukcja blisko trzykrotna). 

Grupa leczona kwasami omega-3 wymagała krótszego pobytu w szpitalu (średnio 8 dni wobec 12,5), co więcej, nie odnotowano w niej zgonów (podczas gdy w grupie kontrolnej zmarło ok. 10 proc. pacjentów). 

Perforacja w obrębie przewodu pokarmowego (przedziurawienie ściany) wiąże się z wydostawaniem się mikroflory jelitowej do (jałowego) środowiska wewnętrznego organizmu i w wyniku inicjacji reakcji zapalnej może prowadzić do ciężkiego stanu, jakim jest zapalenie otrzewnej (błony obejmującej jelita niczym worek). Stan ten jest zagrożeniem życia (co widać nawet po wynikach leczenia w grupie kontrolnej) i wymaga szybkiej interwencji chirurgicznej (często laparotomii, czyli otwarcia jamy brzusznej i zaopatrzenia źródła infekcji). Nawet mimo leczenia zdarzają się groźne powikłania, np. zakażenia, zakrzepica, zator płuc, zawał serca, nieszczelność zaopatrzonego miejsca lub problemy z gojeniem się rany chirurgicznej. To zaś wydłuża czas leczenia i zwiększa ryzyko zdrowotne. 

Prawidłowe żywienie po operacji jest jednym z filarów postępowania chirurgicznego. Suplementacja kwasów omega-3 jest wykorzystywana w chirurgii do wspierania rekonwalescencji, i jak widać, właściwie zastosowana może być niezwykle przydatna nawet w szczególnie wymagających przypadkach. 

Perforacja przewodu pokarmowego to jedna z przyczyn tzw. ostrego brzucha. Może do niej prowadzić m.in. uraz (np. rana kłuta, uszkodzenie podczas endoskopii), drążenie wrzodu trawiennego, zapalenie ściany jelita (np. w chorobie Leśniowskiego-Crohna, ostrym zapaleniu wyrostka robaczkowego), nowotwór niszczący ścianę przewodu pokarmowego.

Na podstawie

Ramasamy S, Jain S, Kori R, Atri S, Singh CB. Role of Omega-3 Fatty Acid Infusion in Surgical Outcomes of Perforation Peritonitis Patients: A Randomized Controlled Trial. Cureus. 2022 Apr 8;14(4):e23950. doi: 10.7759/cureus.23950. PMID: 35535288; PMCID: PMC9080462.