Holenderscy naukowcy dokonali przeglądu dostępnych wyników badań naukowych, aby podsumować, co wiemy na temat wykorzystania nutraceutyków dla łagodzenia przebiegu astmy i poprawy kontroli tej choroby. Część interwencji ma udowodnione skutki kliniczne, inne są obiecujące i wymagają dalszych badań. 

Za działaniem nutraceutyków w astmie i nawet szerzej – w chorobach o podłożu zapalnym – ma stać immunomodulacja, czyli nic innego, jak wpływ poprzez dietę i jej składniki na zachowanie układu odpornościowego. Doceniają to już aktualne rekomendacje terapeutyczne towarzystwa naukowych, w których podkreśla się znaczenie utrzymywania prawidłowej masy ciała oraz zachęca do spożywania owoców i warzyw, rzadko jednak zwraca się uwagę na konkretne elementy diety i stosowanie nutraceutyków. 

Tę lukę postanowili sprawdzić autorzy cytowanej publikacji. Z ich analizy wynika, że:

  • połowa z analizowanych badań naukowych wskazała skuteczność któregoś z badanych nutraceutyków na przynajmniej jeden parametr kliniczny;
  • dwa badania wskazały na pogorszenie przebiegu astmy (podejrzane w tym konktekście są izoflawony sojowe);
  • skuteczne były natomiast: wyciąg z czarnuszki (Nigella sativa), szafran, żywica kadzidłowca (Boswellia serrata, frankincense), owoc klejowca jadalnego (Aegle marmelos) i wyciąg z nowozelandzkiej małży zielonej (Perna canaliculus) – ten ostatni prawdopodobnie dzięki zawartości kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3. Kwasy omega-3 mają wciąż niewyjaśnioną rolę w astmie, spektakularnym wynikom związanym z ich znaczeniem profilaktycznym nie towarzyszą podobne efekty terapeutyczne (tzn. badania wiążą np. podaż kwasów omega-3 w okresie ciąży z wyraźnie mniejszą częstością astmy u dzieci, ale trudno za ich pomocą uzyskać wpływ na przebieg astmy, gdy ta choroba już się pojawi – znalezione przez autorów badania sugerują, że skuteczne mogą być raczej małe niż duże dawki kwasów omega-3, do 300 mg dziennie – odwrotnie niż w chorobach układu krążenia);
  • kolejną skuteczną w astmie interwencją dietetyczną była dieta z ograniczeniem kalorii prowadzona pod kontrolą specjalisty. 

Warto też pamiętać o diecie bogatej w warzywa i błonnik, choć w tej akurat pracy przeglądowej nie skupiano się na różnych dietach, tylko na ich poszczególnych składnikach. Wiele jest wciąż niewiadomych, w zasadzie nawet więcej, niż wiadomych – przyszłe badania powinny więc ocenić, u których chorych na astmę można spodziewać się największej skuteczności których nutraceutyków, aby móc wskazywać chorym optymalne ewentualne kierunki suplementacji. 

Na podstawie

van Brakel L, Mensink RP, Wesseling G, Plat J. Nutritional Interventions to Improve Asthma-Related Outcomes through Immunomodulation: A Systematic Review. Nutrients. 2020 Dec 16;12(12):3839. doi: 10.3390/nu12123839. PMID: 33339167; PMCID: PMC7765612.