Jakiego efektu można się spodziewać po 6 miesiącach leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów za pomocą różnych metod? Na to pytanie postanowili odpowiedzieć specjaliści z Uniwersytetu w Liège (Belgia).
Aby znaleźć odpowiedź, przeprowadzili metaanalizę kilkudziesięciu randomizowanych badań klinicznych poświęconych różnym terapiom choroby zwyrodnieniowej stawów. Mimo że analizowali ich przeszło 20, tylko kilka okazało się mieć niezbitą skuteczność (w przypadku pozostałych badania wskazują, że równie często działają, jak nie działają, przez co nie można wnioskować o ich wyższości na placebo).
Autorzy osobno analizowali leki mające wpływ na ból i na funkcję stawu kolanowego (szeroko pojęta zdolność do ruchu). Wpływ na ból okazują się mieć:
- wstrzyknięcie dostawowe kwasu hialuronowego ze sterydem (triamcynolonem);
- witamina D;
- dostawowe wstrzyknięcia kwasu hialuronowego (bez sterydu);
- krystaliczny siarczan glukozaminy (jakości farmaceutycznej);
- siarczan chondroityny (również jakości farmaceutycznej).
Pierwsza z wymienionych interwencji wydaje się mieć wpływ umiarkowany do dużego, pozostałe niewielki do umiarkowanego.
Na funkcje stawu okazują się działać:
- siarczan glukozaminy jakości farmaceutycznej (efekt umiarkowany);
- witamina D (efekt mały do umiarkowanego);
- dostawowy kwas hialuronowy (efekt mały).
Ci, którzy mogli się poczuć zawiedzeni rozmiarami efektów np. witaminy D, niech sobie uświadomią, że w pracy tej ustawiono w szereg ok. 25 leków, w tym niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. naproksen, piroksykam, celekoksyb, paracetamol) i sterydy (prednizolon, deksametazon) i te okazały się nie mieć istotnej klinicznie przewagi nad placebo. Niektóre wydają się nawet zwiększać ból i ograniczenia ruchomości! Z analizy tej wynika, że niewiele jest metod o wyraźnym działaniu, i nawet jeśli ulga w bólu jest niewielka – to jest, jest powtarzalna i obserwowana w różnych populacjach.
Analiza ta wskazała także, że chondroityna i glukozamina stosowane w chorobie zwyrodnieniowej kolana muszą być najwyższej jakości. Słabe suplementy w tym kontekście nie działają lepiej niż NLPZ, czyli ich efekty są na poziomie trudno odróżnialnym placebo.
Na podstawie
Drugs. 2020 Oct 19. Symptomatic Efficacy of Pharmacological Treatments for Knee Osteoarthritis: A Systematic Review and a Network Meta-Analysis with a 6-Month Time Horizon. C Beaudart et al.