Zespół naukowców z Iranu wykazał w randomizowanym kontrolowanym badaniu klinicznym korzystny wpływ kurkuminy na parametry metaboliczne u kobiet z zespołem policystycznych jajników. 

Nie do końca wiadomo, skąd bierze się zespół policystycznych jajników (podejrzenia kierują się w stronę zaburzenia rozwoju, jeszcze w okresie płodowym, obwodów w mózgu odpowiadających za regulację hormonalną). Osią zespołu są zaburzenia czynności jajników, wyraźnie powiązane z zaburzeniem metabolizmu węglowodanów. Dlatego choroba ma wielorakie konsekwencje – zarówno metabolizm glukozy, jak i działanie hormonów obejmują cały organizm. Typowym objawem są zaburzenia miesiączkowania i nadmierne owłosienie, jak również trudności z zajściem w ciążę (skutki hormonalne). Dodatkowo u kobiet tych stosunkowo często stwierdza się hiperinsulinemię, oporność tkanek na działanie insuliny, zaburzony profil lipidowy – i zagrożenie rozwojem cukrzycy typu 2 (skutki metaboliczne). 

Ponieważ coraz częściej mówi się o stanie zapalnym łączącym oba te poziomy zaburzeń, tj. hormonalnych i metabolicznych, w leczeniu zespołu policystycznych jajników próbuje stosować się roślinne produkty o potencjale przeciwzapalnym – niekoniecznie z ideą wyleczenia, ale np. zmniejszania ryzyka cukrzycy w wyniku poprawy insulinowrażliwości (a możliwe, że w konsekwencji ułatwione będzie też zajście w ciążę). I w ten trend wpisuje się niedawna praca naukowców z Iranu. 

W badaniu uczestniczyło 60 kobiet w wieku 18-40 lat. Połowie podawano przez 12 tygodni kurkuminę w dawce 500 mg dziennie, połowie placebo. W obu grupach porównywano nie tylko parametry metaboliczne, ale i ekspresję wybranych genów uczestniczących w kontroli metabolizmu.

Obserwowane efekty kurkuminy są niewątpliwie interesujące, stwierdzono bowiem, że jej stosowanie:

  • zmniejszyło masę ciała i BMI
  • istotnie zmniejszyło stężenie glukozy na czczo
  • zmniejszyło stężenie insuliny we krwi
  • poprawiło wrażliwość tkanek na insulinę
  • poprawiło parametry lipidowe: cholesterol, LDL, HDL
  • zwiększyło ekspresję genów dla receptora LDL i receptora PPAR-gamma, które uczestniczą w metabolizmie energetycznym i są ważnym „punktem uchwytu” w leczeniu chorób metabolicznych.

To wszystko korzystne skutki z punktu widzenia zdrowotnego – głównie z zakresu „aspektu metabolicznego” zespołu policystycznych jajników. Czy korzyści te przy dłuższym stosowaniu przełożą się na trwałe i bardziej spektakularne efekty, np. mniejsze ryzyko cukrzycy, albo poprawę stanu hormonalnego? Wymaga to weryfikacji w kolejnych badaniach klinicznych. Badanie to, wraz z innymi pracami poświęconymi naturalnym produktom w terapii tej choroby, wskazuje, że nad przebiegiem zaburzeń, zwłaszcza metabolicznych, możemy próbować zapanować dietą, nutraceutykami i stylem życia, i to jest niewątpliwie ważna wiadomość dla kobiet z zespołem policystycznych jajników. 

Na podstawie

Clin Nutr ESPEN. 2020 Apr;36:128-133. Effects of curcumin on body weight, glycemic control and serum lipids in women with polycystic ovary syndrome: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Jamilian M, Foroozanfard F, Kavossian E, Aghadavod E, Shafabakhsh R, Hoseini A, Asemi Z.