Aloes jest skutecznym środkiem zapobiegającym u dzieci zapaleniu błony śluzowej jamy ustnej wywołanym chemioterapią – ogłosili naukowcy z Uniwersytetu w Damaszku (Syria). 

Są to wyniki badania przeprowadzonego u 26 dzieci w wieku 3-6 lat, chorujących na ostrą białaczkę limfoblastyczną. Chorobę tę leczy się standardowo głównie chemioterapią (najczęściej z dobrym skutkiem, 90% pacjentów udaje się wyleczyć), której wysoka skuteczność antynowotworowa ma jednak swoją cenę pod postacią poważnych działań ubocznych. Jednym z dokuczliwych skutków chemioterapii jest zapalenie jamy ustnej, rozpoczynające się po 5-10 dniach i prowadzące do bolesnych, trudno gojących się owrzodzeń. Ból znacznie utrudnia spożywanie posiłków i picie. Zgodnie z zasadą, że lepiej zapobiegać, niż leczyć, poszukuje się różnych środków, które zabezpieczałyby pacjentów przed wystąpieniem tego powikłania. Proponuje się, by jednym z nich był aloes, naturalny antyoksydant i inhibitor tkankowego rozkładu kolagenu, stąd próba sprawdzenia jego skuteczności u dzieci, którą podjęli syryjscy lekarze. 

Badanie było potrójnie zaślepione – rodzaju zastosowanego środka nie znali ani lekarze, ani pacjenci, ani rodzice. Uwzględniało też grupę kontrolną. Substancją badaną był przygotowywany na miejscu 70% roztwór żelu aloesowego, substancją kontrolną – roztwór sody oczyszczonej. 

Trzy dni przed rozpoczęciem chemioterapii rozpoczynano aplikację roztworu na błonę śluzową jamy ustnej za pomocą gąbek – po czym przez dwie godziny nie wolno było jeść ani pić, aby płyn jak najdłużej pozostawał w kontakcie z nabłonkiem. Co tydzień przez dwa miesiące oceniano stan jamy ustnej pacjentów. 

Zapalenie jamy ustnej w obu grupach pojawiło się u takiej samej liczby osób – aloes więc nie zapobiegł wystąpieniu tego powikłania chemioterapii. Dzieci stosujące aloes miały jednak znacznie łagodniejszy przebieg zmian w jamie ustnej: statystyczną istotność różnic osiągnięto już w drugim tygodniu badania. 

Trudno wyrokować, jaki dokładnie jest mechanizm działania aloesu: zawiera on kilkadziesiąt substancji aktywnych i prawdopodobnie ich synergistyczne współdziałanie odpowiada za efekty przeciwzapalne, ochronę błon śuzowych i redukcję bólu. Takie obserwacje poczyniono i w innych badaniach, dotyczących różnych chorób jamy ustnej: aft, liszaja płaskiego czy zespołu pieczenia w jamie ustnej. I zresztą, nie tylko w chorobach jamy ustnej, o czym można przeczytać w innych wpisach. 

Na podstawie

Compr Child Adolesc Nurs. 2020 Feb 26:1-14. Efficacy of Aloe-Vera Use for Prevention of Chemotherapy-Induced Oral Mucositis in Children with Acute Lymphoblastic Leukemia: A Randomized Controlled Clinical Trial. Alkhouli M, Laflouf M, Alhaddad M.